Hij ziet er precies uit zoals je denkt dat hij eruit zou zien. Een lange, dunne wat oudere meneer. Hij heeft een smal, lang hoofd en draagt een bril. Het haar op zijn hoofd heeft afscheid genomen van zijn huid en een zogeheten licht grijzig ‘eilandje’ is het enige wat nog over is gebleven. Het is mijn US Constitutional Law (Amerikaans staatsrecht) professor die ik hier beschrijf. Standaard uitgerust in een traditioneel enorm wijd Amerikaans kostuum en tevens oud-Harvard professor. Een man die autoriteit en charisma uitstraalt. Een man die de Amerikaanse grondrecht steevast gememoriseerd heeft zonder hulp van welk elektronisch middel dan ook; nu deze niet beschikbaar waren in zijn studententijd. Mobieltjes en laptops zijn dan ook ten strengste verboden in zijn les.
Vanaf de eerste les merk ik op dat deze professor een heel bijzondere man is. Het vak dat wij volgen van hem is speciaal gedesigneerd voor buitenlandse rechtenstudenten, om te mogen proeven van het Amerikaanse (staats)recht. De manier van lesgeven is heel anders dan in Amsterdam. Professor HW Perry Jr deelt de eerste les mede dat hij de socratic method of teaching gebruikt. Wat dit inhoudt, zal ik al snel meemaken.
Vlug leren denken
‘Well, what do you think about this, counsellor?’ Het is een zin die ik dit semester nog vaak zal horen. De socratic method of teaching omhelst een doceermethode waarbij de professor het dialoog aan gaat met een willekeurige student over een deel van de voorgeschreven stof. De professor begint misschien met simpele vragen maar als het dialoog vordert, wordt de conversatie en de houding van de professor vuriger. ‘Oh, you think the answer is X? Why? Does that mean it is not Y? Why does it not mean that? And why is it not Z? Please, explain, counsellor.’ De socratische methode van lesgeven is dynamisch. De professor probeert onder je huid te kruipen en je te tackelen met je eigen antwoorden. Dat is immers precies ook wat de wederpartij (in de rechtszaal) zal proberen te doen zodra je eenmaal afgestudeerd bent. Je moet snel denken en snel antwoorden. Dat is ook het idee achter de methode. Juristen moeten leren antwoorden on the spot. De socratische methode van lesgeven is hoe de meeste Amerikaanse rechtenstudenten leskrijgen. Er ontstaat een dynamische discussie tussen heel de klas. Iedereen kan zijn gedachten uitwisselen over de betreffende kwestie.
Beter dan het Nederlandse systeem?
In Amsterdam heb ik tot zover geen dergelijke doceermethode mogen meemaken. De manier van lesgeven is veelal passiever en een antwoord als “Ik weet het helaas niet” wordt (tot op zekere hoogte) getolereerd. Hier wordt een dergelijk antwoord afgestraft met “U weet het niet? Maar u wil toch advocaat worden? Zegt u dat zo meteen ook in de rechtszaal of tegen uw cliënt?”
Deze doceermethode markeert één van de vele (cultuur)verschillen die ik opmerk tussen het Nederlandse en Amerikaanse systeem. Het juridische gevecht in de Amerikaanse rechtszaal is vaak ook vuriger dan in de Nederlandse rechtbanken. Het is dan ook logisch dat juristen hier meer voorbereid zijn op dergelijke discussies nu litigation hier vaker voorkomt dan in ons kikkerlandje.
Uiteindelijk denk ik dat de socratische methode van lesgeven zeker een nuttige en efficiënte methode is. Je stimuleert studenten veel meer om mee te doen en de voorgeschreven literatuur ijverig te bestuderen. Je wil namelijk niet voor de hele klas afgaan en de discussie met de professor verliezen. Of deze methode ook daadwerkelijk beter is dan de manier van lesgeven in Nederland, dat weet ik niet zeker. Wat ik wel zeker weet, is dat het een zeer bijzondere ervaring is om op deze manier les te krijgen. Of denkt u daar soms anders over, counsellor?
