Nederland is een wrakingsland geworden. Elke keer als ik voet op Hollandse bodem zet, is er wel weer een advocaat die de onpartijdigheid van de rechter in het geding heeft gebracht. Vandaag lees ik over mr Taekema die het Gerechtshof in Amsterdam wraakte omdat het Hof de door hem ingeschakelde deskundige in de zaak van de snelkookpanmoord niet wilde horen. De wrakingskamer hield zich niet aan het geldende protocol en mr Taekema sloeg opnieuw toe. De nieuwe wrakingskamer verwierp de wraking van de eerste wrakingskamer. Kennelijk heeft mr Taekema het er bij laten zitten, want hij liet de tweede wrakingskamer ongemoeid. Wat een slappe hap! Een beetje advocaat gaat toch tot het bittere eind door? Waar is de tijd van de lieftallige verpleegster op het Droste-blikje die een Droste-blikje met een lieftallige verpleegster in de hand houdt die etc.
Als argeloze expat met politieke ervaring voorspel ik dat binnenkort de wal het schip gaat keren. Er zullen stemmen op het Binnenhof opgaan om de eindeloze wrakingsmogelijkheden een halt toe te roepen. Het ontwricht de gang van zaken bij de gerechten, omdat rechters in wrakingskamers zitting moeten nemen, waardoor andere zaken worden uitgesteld. Het aantal rechters wordt niet uitgebreid, dus je kan op je vingers natellen dat de hausse van wrakingen nog meer filevorming in de rechtspraak met zich meebrengt en dus economische schade. Dat kan Rutte c.s toch niet over zijn kan laten gaan? De politiek zal drempels opwerpen, bijvoorbeeld een veroordeling in de kosten van de wraking, indien en voorzover die lichtzinnig blijkt te zijn ingesteld.
Niet alleen in Nederland wordt gewraakt bij het leven. In Amerika is men alweer een stap verder; men is er de wraking voorbij. Is dat de voorbode van wat in Nederland nog komen gaat? In Californie diende onlangs een zaak, waarin gevraagd werd de uitspraak van een rechter ongedaan te maken, omdat hij indertijd eigenlijk gewraakt had moeten worden. Wat was het geval? Door een rechterllijke uitspraak was het huwelijk in Californie opengesteld voor paren van gelijk geslacht. Boze heterosexuele burgers die het daar niet mee eens waren, organiseerden een referendum, proposition 8, die het huwelijksrecht aan homo’s en lesbo’s moest ontnemen. De meerderheid van de bevolking stemde voor prop 8 en het huwelijksrecht werd dus geschrapt. Maar dat lieten de homo’s en lesbo’s niet over hun kant gaan en ze spanden een rechtszaak aan tegen de referendumuitslag, omdat ze wilden trouwen, net als de andere burgers van Californie. Rechter Walker behandelde de zaak en gaf de homobeweging gelijk. De uitslag van het referendum werd ongedaan gemaakt. Overigens is die uitspraak weer geschorst, maar waar het hier om gaat is dat na afloop van de rechtszaak bleek dat rechter Walker homo is. Tot groot ongenoegen van degenen die het referendum hadden gewonnen, maar de rechtszaak dus hadden verloren, had de rechter ook nog eens een vriend. “Zie je wel! Daarom hebben we de zaak bij hem verloren. Hij is homo en dus belanghebbende bij een voor homo’s gunstige uitkomst van de rechtszaak. Misschien wil hij wel met zijn vriend trouwen en dus was hij niet onpartijdig. Hij moet achteraf worden gewraakt en de uitspraak moet ongeldig worden verklaard.”
De rechter die deze wraking ex post rechtszaak behandelde, rechter Ware, maakte korte metten met deze redenering. Het enkele feit dat een rechter in zijn persoonlijk leven kenmerken deelt met een minderheidsgroep in de samenleving maakt hem nog niet partijdig. De homoseksuele rechter had zich nooit in het openbaar uitgelaten over de vraag of hij met zijn vriend zou willen trouwen. Als de wraking achteraf zou worden toegewezen, zou dat er op neer komen dat voortaan wraking mogelijk wordt op basis van veronderstellingen van toekomstig gedrag, gebaseerd op inschattingen die louter door de persoon in kwestie gemaakt kunnen worden. Fijntjes voegde rechter Ware er aan toe dat rechters uit minderheidsgroepen het moeilijk zouden krijgen, wanneer de redenering van de klagers zou worden gevolgd. Vrouwelijke rechters zouden dan bijvoorbeeld niet meer onpartijdig worden geacht, wanneer zij zaken van vrouwen behandelen die hun recht proberen te halen. Enfin, tegen het oordeel van rechter Ware is natuurlijk weer hoger beroep ingesteld, dus de show goes on.
Gelet op de wrakings-hysterie die zich in de Nederlandse rechtszaal lijkt te ontwikkelen, is het wachten op advocaten die gaan speuren naar persoonlijke omstandigheden van de rechter die een tegenvallende uitspraak heeft gedaan en die dan vervolgens achteraf hun beklag over de rechter in kwestie gaan doen. Wat in Amerika ontstaat, waait meestal een tijd later naar Nederland over. Er staat ons dus nog wat te wachten.
