Vanuit die intrigerende gedachte gaan Pieter van Riemsdijk (portefeuillehouder digitalisering bij de Rechtspraak) en projectmanager Bob Willemsen (Morgens) een gedachtenexperiment aan in een opiniestuk op mr-online. Zij vroegen zich af wat de Rechtspraak kan leren van disruptieve businessmodellen.
Apps als Booking.com en Uber zijn matchmakers: ze koppelen vraag en aanbod zo effectief mogelijk. De auteurs denken dat ook rechtzoekenden sneller, goedkoper en meer persoonlijk behandeld willen worden. Nu werkt de rechtspraak vanuit een klassiek model. Het uitgangspunt is het aanbod aan beschikbare rechters en zittingszalen en niet vraag van de rechtzoekende.
Tijdslots
Maar stel dat nu eens dat de Rechtspraak zou redeneren vanuit de vraag van de justitiabele? De auteurs zien ruimte voor regie op de eigen zaak: “Laat de rechtzoekende de tijd en zittingslocatie van zijn behandeling bepalen. De meest concrete toepassing hiervoor is het toepassen van het model van booking.com. Stuur geen dagvaardingen of oproepingen meer, maar stel tijdslots voor verschillende locaties beschikbaar en laat de keuze bij de rechtzoekende.”
Picnic
Ook de locatie-onafhankelijke rechtspraak wordt genoemd als optie. Dat er alleen in gerechtsgebouwen wordt recht gesproken, is volgens de auteurs in een aantal gevallen een belemmering voor maatschappelijk effectieve rechtspraak. Vandaar het pleidooi voor de ‘Picnic-rechter’. Die gaat op bezoek bij de rechtzoekende. De laatste kan, naar het model van de online supermarkt Picnic, zelf het tijdstip bepalen. Een andere mogelijkheid is de virtuele rechter. Naar het voorbeeld van het Traffic Penalty Tribunal In het Verenigd Koninkrijk kunnen bestuurders bij een chatbot bezwaar maken tegen een verkeersboete.
“In onze ogen is nu het moment voor de Rechtspraak om technologie in te zetten voor het radicaal verbeteren van de toegankelijkheid van de dienstverlening,” vinden de schrijvers van het opinie-artikel.
