Bij een kwart tot een derde van de notariskantoren in Nederland is de kwaliteit niet op orde, schrijft NRC naar aanleiding van de toetsingsrapportages over de periode 2017-2021. De rapportages komen voort uit de wettelijke verplichte kwaliteitstoetsen. Tweemaal per jaar wordt de kwaliteit van een representatief deel van de 790 notariskantoren onderzocht door daarvoor opgeleide collega-notarissen.
Verbetertraject
Uit hun rapportages over de jaren 2017 tot en met 2021 blijkt dat de kwaliteitsproblemen breed spelen. Van de onderzochte notariskantoren kreeg een kwart tot een derde zelfs een verplicht verbetertraject opgelegd. In de tweede helft van 2021 gold dat voor 35 van de 124 onderzochte kantoren: 28 procent. In dezelfde periode in 2019 en 2020 moesten respectievelijk 31 en 24 procent van de onderzochte kantoren aan de slag met verbeteringen.
Antiwitwaswetgeving
Kwaliteitsgebreken die uit de rapportages naar voren komen zijn volgens NRC onder meer het niet goed bijhouden van dossiers, het niet of verouderde algemene voorwaarden hanteren en slechte controle van buitenlandse rechtspersonen. Maar waar notarissen vooral tekortschieten is het naleven van hun verplichtingen op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en terrorismefinanciering (Wwft), terwijl zij als ‘poortwachter’ juist een belangrijke rol vervullen in het tegengaan van witwassen en ondermijning. Bij menig kantoor ontbreekt een verplicht Wwft-risicobeleid.
Recorddrukte
Het beeld dat uit de rapportages naar voren komt is dat de naleving van wet- en regelgeving mede tekortschiet vanwege de recorddrukte van de afgelopen jaren in het notariaat.
De KNB zei desgevraagd tegen NRC dat de aandacht van notarissen voor hun antiwitwasverplichtingen “groter dan ooit” is. Doordat de wet regelmatig wordt aangescherpt, kan het voorkomen dat notarissen “de afgelopen paar jaar achterbleven bij de veranderde praktijk” en niet altijd volledig aan de antiwitwaswetgeving voldoen, aldus de beroepsorganisatie.
Fraude Frank Oranje
De vorige minister voor Rechtsbescherming, Sander Dekker, kondigde begin november een breed en grondig onderzoek aan naar de staat van het notariaat. Dit naar aanleiding van de grootschalige fraude van Frank Oranje, voormalig bestuursvoorzitter van Pels Rijcken. Oranje bleek in twintig jaar tijd zeker elf miljoen euro van cliënten te hebben gestolen.
Hoewel hij volgens het Bureau Financieel Toezicht (BFT) alleen handelde, staan deze week vier notarissen die bij Pels Rijcken werkten voor de tuchtrechter. Volgens het BFT zouden bij de in inmiddels door Pels Rijcken afgestoten notaristak jarenlang notariële regels zijn geschonden.
