Het blijft een valstrik – vooral vlak voor tentamens en andere deadlines – dat alle programma’s op Netflix ineens machtig interessant lijken. De avond voor mijn tentamen aansprakelijkheidsrecht trapte ik er dus wéér in: Netflix opgestart en interessante nieuwe releases gespot. Mijn oog viel op de documentaire “Fyre: the greatest party that never happened”. Verbazingwekkend genoeg was deze docu eigenlijk een hele goede keuze om te kijken, want het riep allerlei aansprakelijkheidskwesties bij mij op. Wat was hier in hemelsnaam aan de hand?
Kort samengevat volgt deze documentaire van 97 minuten de opbouw van het meest luxe en exclusieve festival van de eeuw. Van hetzelfde kaliber als Coachella en Burning Man, en eigenlijk nog beter. Tenminste, dat is wat oprichter Billy McFarland belooft. De verwachtingen zijn hoog, vooral door het promotiefilmpje waarin een stel topmodellen (waaronder Bella Hadid, Emily Ratajkowski en Hailey Baldwin) staan te feesten op Pablo Escobar’s pre-owned eiland in de Bahama’s en casually chillen op jachten en jetski’s. Zo moet het festival er dus uitzien. Na het opnemen van deze video kondigen vele influencers het festival aan op hun social media. Zo werd ook Kendall Jenner ingeschakeld voor een instagrampost voor een bescheiden beloning van $250.000. Klinkt als een legendarisch feest voor millennials. Niet voor niets is binnen 24 uur al 95% van de tickets verkocht aan zo’n 5000 mensen, met ticketprijzen variërend van $1.500 tot $25.000,-.
Artikel gaat verder onder video.
De promotie vond plaats eind 2016 en tot zo ver klinkt het allemaal als een sprookje. De realiteit is echter dat het festival al in april/mei 2017 zou plaatsvinden en dat er toentertijd nog niet één Dixie geplaatst was. Hoe gaat de organisatie in hemelsnaam binnen zo’n korte tijdspanne het geweldigste festival ooit neerzetten? Er ontstaan grote zorgen voor het daadwerkelijk opbouwen van het festival, maar oprichter McFarland denkt geen moment aan uitstel of cancelen. Woorden doen te kort aan hoe erg dit festival is geflopt vergeleken met de geschapen verwachtingen. Om te zien hoe dit droombeeld uit is gelopen op een miljoenenramp, raad ik aan om zelf de docu te gaan kijken.
Dit is dus waar mijn aansprakelijkheidsradar af ging. Dat Billy McFarland mensen heeft opgelicht met een festival dat niet waargemaakt kon worden is duidelijk. Maar hoe werd dit juridisch afgewikkeld? Het brein achter Fyre werd gearresteerd door de FBI en in oktober 2018 vervolgd voor fraude (federal wire fraud). McFarland kreeg zes jaar gevangenis die hij momenteel uitzit. Fyre Festival is niet het enige waarover hij gelogen heeft. Ook voor vele andere evenementen heeft hij via zijn bedrijf Magnises allerlei niet-bestaande tickets voor evenementen verkocht. Naast zijn gevangenisstraf zal Billy nog lang de gevolgen van zijn fouten moeten ondergaan. Er hangt namelijk nog een classaction-zaak aan zijn broek van 100 miljoen dollar schade voor “alleged fraud, breach of contract, breach of covenant of good faith, and negligent misrepresentation”.
Hoe desastreus het voor Billy McFarland is afgelopen moge duidelijk zijn. Maar hoe zit het met de celebs en influencers die door promotie enorm hebben geholpen dit denkbeeldige feest zo groots te maken? De modellen werden rijkelijk betaald om het woord te verspreiden. Zijn zij niet aansprakelijk voor het creëren van een enorme hype rondom Fyre?
In Nederland zijn er wetten geïmplementeerd vanuit EU-Richtlijnen die gaan over oneerlijke handelspraktijken en misleidende reclame die tot aansprakelijkheid leiden. Als dit debacle zich in ons land had afgespeeld, is het interessant om te kijken in het Burgerlijk Wetboek Afdeling 6.3.3A “oneerlijke handelspraktijken” en Afdeling 6.3.4 “misleidende en vergelijkende reclame”. De wetsartikelen hierin beogen consumenten en ondernemingen in bescherming te nemen. De begripsbepalingen uit art. 6:193a BW in acht genomen, lijken de influencers/modellen zich schuldig te maken aan verstrekking van feitelijk onjuiste informatie die de gemiddelde consument misleidt of kan misleiden (zoals beschreven in art. 6:193c BW). De consumenten, in dit geval mensen met een Fyre festival-ticket, kunnen schadevergoeding of rectificatie van een onjuiste of misleidende publicatie vorderen. De vraag is of de modellen en influencers wisten dat zij valse informatie over het festival aan het verspreiden waren, en of dit bewustzijn er überhaupt toe doet.
Desalniettemin speelt het drama zich af binnen de Amerikaanse rechtssfeer, en is het maar de vraag hoe het daar afgewikkeld wordt, zonder deze Europese richtlijnen. Het zal mij niks verbazen als dit verhaal nog een staartje krijgt.
