Kan een website commercieel hergebruik van informatie die niet op grond van een wettelijk IE recht beschermd is contractueel verbieden?
Ooit oordeelde de Hoge Raad dat een uitgever niet via een tekstje in het colofon kan verbieden dat zijn tijdschrift wordt opgenomen in een leesportefeuille. Tweedehands doorverkoop en verhuur mocht immers, en dan kan je dat niet via een tekstje gaan verbieden. Tegenwoordig speelt bij websites dezelfde vraag.
PR Aviation exploiteert een website waarop consumenten een vlucht kunnen boeken tegen betaling van een provisie. De gegevens die daarvoor nodig zijn haalt PR Aviation uit een databank op een website van Ryanair die ook voor consumenten toegankelijk is. PR Aviation heeft, voordat zij toegang tot de website van Ryanair kreeg, de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van Ryanair aanvaard door een hokje “aan te vinken”. Deze voorwaarden verbieden gebruik van de website voor commerciële doeleinden.
De voorlopige conclusie van de rechter was dat Ryanair geen auteursrecht of databankrecht heeft op haar databank. Kan Ryanair het hergebruik dan op grond van haar algemene voorwaarden verbieden? Als Ryanair wél auteursrecht of databankrecht had gehad, had zij het mogelijk niet kunnen verbieden. Een EU richtlijn schrijft namelijk dwingend rechtelijk voor dat hergebruik van kleine delen van een beschermde databank niet contractueel aan een gebruiker mag worden verboden.
De Hoge Raad vroeg daarom aan het Hof EU of het bestaan van deze dwingendrechtelijke regel voor beschermde databanken ook van invloed is op de contractuele mogelijkheden bij niet-beschermde databanken. Op zich geen vreemde gedachte. Alleen het Hof EU had er geen zin. ‘Als die databank niet beschermd is op grond van die richtlijn, dan is die richtlijn niet van toepassing. En daarmee zijn ook die dwingendrechtelijke beperkingen van die richtlijn ook niet van toepassing’. Punt. Zoek het maar uit op nationaal niveau. En dat vertaald in 21 talen. Wat een tijd en geldverspilling.
Kan een website commercieel hergebruik van niet op grond van een wettelijk recht beschermde informatie contractueel verbieden? Intrigerend – paradoxaal? – is hierbij dat volgens die EU richtlijn de grens van het auteursrechtelijk niet te verbieden ‘normaal gebruik’ mede wordt bepaald door… contractuele voorwaarden. Het is nogal belangrijk, maar we weten het nog steeds niet.
HvJ EU 15 januari 2015, C-30/14, ECLI:EU:C:2015:10, Ryanair/PR Aviation.
