De advocaten willen via de civiele rechter een onderzoek afdwingen naar de al dan niet geschonden vertrouwelijkheid van de advocaten na inbeslagname van stukken en digitale bestanden bij de accountant en provider van de vermogensbeheerder. De advocaten hebben daarom gevraagd om een onderzoek naar de computersystemen van het OM, het kennisnemen van inbeslaggenomen digitale stukken en het horen van medewerkers van het OM en de FIOD die bij het strafrechtelijk onderzoek betrokken zijn. Die medewerkers zouden ook bij de schendingen betrokken zijn.
Eerder wilde het hof nadere informatie over de mogelijkheden van een vooronderzoek naar de werking van de betreffende computersystemen. Maar nieuwe ontwikkelingen, zoals de uitspraak van de Hoge Raad in een aanverwante zaak en een beslissing van de strafkamer van de rechtbank Oost-Brabant om (deels) dezelfde getuigen te horen, brengt het hof tot een tussenvonnis waarin de zaak voorlopig wordt stilgelegd.
Verstoring
Het uitvoeren van het onderzoek door de civiele rechter zou zorgen voor een ernstige verstoring van de strafzaak wegens witwassen, en dat is bezwaarlijk, vindt het hof. Het hof heeft de belangen van de advocaten bij waarheidsvinding afgewogen tegen het belang van de Staat van een ongestoorde voortgang van de strafprocedure.
Het hof heeft daarom beslist dat de belangen van de advocaten voorlopig moeten wijken en dat de civiele zaak wordt stilgelegd, totdat deze geen belemmering meer is voor de strafzaak. De in beslag genomen digitale stukken blijven door de stillegging bewaard.
Verschoningsrecht
Vertrouwelijke contacten tussen advocaten en hun cliënten vallen onder het verschoningsrecht van advocaten. Het Openbaar Ministerie en de opsporingsdiensten, zoals de FIOD, mogen deze berichten niet inzien. Advocaat Tim de Greve van Stibbe, die vier advocaten van zijn kantoor vertegenwoordigt, verwijt het Openbaar Ministerie dat het in strijd met de regels in een strafzaak toch 879 keer kennis heeft genomen van vertrouwelijke e-mailberichten tussen advocaten en een cliënt. Het OM ontkent dat, maar uit processtukken blijkt dat de landsadvocaat namens het OM de 879 schendingen heeft toegegeven.
Uit de stukken blijkt dat de landsadvocaat namens de Staat op 26 februari 2019 beweerde dat het om hooguit vijftien e-mails met geprivilegieerde gegevens gaat. Op 23 april 2019 moest de landsadvocaat echter erkennen dat door een fout van het Openbaar Ministerie en de FIOD 837 vertrouwelijke e-mails terechtkwamen bij het opsporingsteam. In een brief aan De Greve, met afschrift aan de behandelende gerechten, heeft de landsadvocaat geschreven dat “de Staat de fout ten zeerste betreurt”. Weer later, op 13 november 2019, moet de landsadvocaat in een verweerschrift toegeven dat het om ruim 879 schendingen gaat.
Totaalverbod
De Greve koerst in een civiele zaak tegen het OM af op een totaalverbod op de manier waarop het Openbaar Ministerie en de FIOD in strafrechtelijke onderzoeken e-mails en andere digitale informatie vergaren en gebruiken. Het OM kreeg dankzij een inbeslagname van hostinggegevens de beschikking over vertrouwelijke e-mails van de advocaten aan hun cliënt en vice versa.
Tim de Greve wil dat het OM inzicht geeft in de geheimhouder-gegevens die zijn ingezien door mensen van het Functioneel Parket, en wat er vervolgens mee is gedaan. Hij heeft daarvoor bewijsbeslag laten leggen bij de Staat. Dat is toegewezen, inclusief dwangsom.
