Twee weken geleden, tijdens de tentamenperiode, stonden er enkele massagestoelen op de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. Op het eerste gezicht merkwaardig. Totdat men bedenkt dat (onder meer lichamelijke) ontspanning cruciaal is voor goede studieresultaten.
Het belang van rust en ontspanning kan niet onderschat worden. Presteren zonder ontspanning is een verdomd moeilijke opgave. Dat kan een iedereen onderkennen. Rust hoort er dus van rechtswege bij. Men kan rust, in het klein, in een routine incorporeren, door het nemen van genoeg pauzes tijdens het studeren. Of het kan integraal, door het aantal bezigheden drastisch te beperken.
Studenten ervaren steeds vaker prestatiedruk, aldus de SER (NRC, 12 september 2019). Dit lijdt natuurlijk tot meer stress en dus minder rust. Waar komt deze prestatiedruk vandaan? In de eerste plaats van hun particuliere omstandigheden: voor tentamens leren, het voorbereiden van colleges, werken, borrelen op de sociëteit, eventueel nog sporten enzovoort. In de tweede plaats komt dit van studenten zelf: deelnemen aan ‘Honours College’, commissies, verenigingen, het najagen van stages, noem maar op.
Wat drijft studenten tot zo’n druk extra-curriculair leven? Aan de ruime arbeidsmarkt voor hoogopgeleiden kan het niet liggen. Volgens Didier Fouarge, hoogleraar arbeidsmarkt aan de Universiteit Maastricht, is vergelijkingsdrang, eigen aan de sociale media, deels verantwoordelijk. Verder is onderscheidingsdrang – op allerlei terreinen proberen uit te blinken – voor een mooie cv, volgens Fouarge, grotendeels verantwoordelijk (NRC, 12 september 2019).
Alles met mate
Het is dus duidelijk dat de meeste stress door studenten zelf op de hals wordt gehaald. Aangemoedigd door prestatie- en onderscheidingsdrang storten studenten zich vol op nevenactiviteiten en houden zij zich aan een streng studieregime. Dit is op zich geen negatieve houding, maar zij moeten zichzelf niet te veel opleggen. Studenten moeten niet in concurrentie treden met anderen en ook niet hun krachten te boven willen gaan.
Treffend zijn de woorden van de Stoïcijn Seneca over ontspanning (‘On Tranquility of Mind’, XVII, 8-9, tr. Basore): “… [I]n freedom, so in wine, there is a wholesome moderation.”
Met het plaatsen van massagestoelen wil de Faculteit zeggen: “Alles met mate.”
