Op
Normaal gesproken wordt het aan het openbaar ministerie overgelaten om te bepalen hoe de detentie wordt ingevuld. Dat past bij het stelsel van de gescheiden machten. De wet maakt het mogelijk dat detentie via elektronisch toezicht wordt ondergaan. Het OM sprak in het NRC van 24 juni haar twijfels niet voor niets uit of de rechter een dergelijke aanwijzing überhaupt wel mag geven. Wat is immers de juridische waarde van een dergelijke overweging van de rechter? Is het OM werkelijk verplicht de invulling van de gevangenisstraf zo in te richten als de rechter graag wil? Ik zou niet weten op grond waarvan.
Een week voor de uitspraak van de rechter ontstond er opwinding in de tweede kamer. Men vond toen opeens dat Albayrak haar boekje ver te buiten ging door veroordeelden de laatste fase van hun straf met een enkelbandje naar huis te sturen. Tijdens een autorit naar de gevangenis te Roermond wond ik me op over de populistische uitspraken van Fred Teeven op de radio. Hij vond dat de rechter moest bepalen of iemand in de gevangenis zit of thuis met een enkelbandje. Zo voor de bühne klonk t aardig, maar hij zou als oud-officier van justitie toch moeten weten dat het OM verantwoordelijk is voor de uitvoerig van een detentie? Een enkelbandje is bij de huidige stand van zaken domweg een van de manieren waarop het einde van de gevangenisstraf kan worden ingevuld. Teeven maakte zich echter boos, of hij deed alsof. “Iemand met gevangenisstraf hoort in de gevangenis”, zo klonk de vvd-er.
Ik begreep de boosheid van Teeven en de tweede kamer niet. Iedereen met een beetje verstand van zaken weet toch dat er detentie-fasering is? En dat dit alleen maar de maatschappij veiliger maakt omdat op die manier gedetineerden beter voorbereid worden teruggebracht in de samenleving, zodat er minder risico is dat de boeven in herhaling vallen?
En waarom alleen die opwinding over het enkelbandje? Waarom mag dat niet en is het wel goed dat gedetineerden in het laatste deel van hun straf in een half open kamp terecht komen? Daar slapen ze alleen nog maar door-de-weeks. Overdag werken ze en in het weekend hebben ze verlof. Dat moet bijvoorbeeld Teeven toch geweten hebben, maar dat is kennelijk allemaal wel acceptabel en een enkelband niet?
Naar mijn idee past deze reactie van Teeven en de rest van de tweede kamer volkomen in de hype die de laatste jaren omtrent het strafrecht bestaat. Het is klaarblijkelijk een mooi gebied waar men zich op kan profileren. Politici zijn niet helemaal gek. Ze weten dondersgoed dat criminaliteit en dus strafrecht iets is waar het publiek emotioneel op reageert.
Al jaren hoop ik dat er eens een rechter bij Pauw en Witteman gaat zitten om politici wat terug in hun hok te stoppen en te zeggen dat politici zich niet met individuele strafzaken moeten bemoeien, om te zeggen dat Nederland helemaal niet mild straft, maar europees gezien qua strengheid op de tweede plaats staat, om hun eigen werk te verdedigen en ach, ga zo maar door. Ik mis de mondige rechter buiten de rechtszaal, ook nu na de discussie over het enkelbandje.
