Mensen die zich ‘autonoom’ verklaren, denken dat ze zich kunnen loskoppelen van de overheid en zich daardoor kunnen onttrekken aan wetten en regels. Ze weigeren bijvoorbeeld nog langer belasting en boetes te betalen, en schrijven brieven naar tal van instanties om zich ‘uit te schrijven’ bij de Nederlandse Staat.
Desinformatie
Ook bij de Hoge Raad zijn duizenden van dit soort brieven binnengekomen, vertelt De Groot in een interview met dagblad Trouw − inmiddels negentien verhuisdozen vol. Vaak gaat het om standaardformulieren die van internet zijn gehaald, waarin wordt verwezen naar niet bestaande instanties zoals de Hoge Raad van de Kinderen en naar rechterlijke uitspraken die nooit zijn gedaan.
“Deze mensen zijn door desinformatie volledig op het verkeerde been gezet”, aldus De Groot. “Ze denken dat ze op deze manier geen rekeningen meer hoeven te betalen. Maar het eindigt met deurwaarders.” Ze ziet het verspreiden van desinformatie als een steeds grotere bedreiging voor de democratische rechtsorde.
Penibele situatie
“We moeten proberen te begrijpen waarom deze mensen dit doen”, zegt De Groot in Trouw. Door aan de bel te trekken hoopt ze dat er meer aandacht komt voor het onderliggende probleem: hoe kunnen mensen in zo’n penibele situatie belanden dat ze zich willen losmaken van de overheid? Ze hoopt door dit signaal te geven ook te voorkomen dat deze mensen verder in de schulden raken en deurwaarders op hun stoep treffen. “Misschien helpt het als we hardop aan de bel trekken, zoals nu. Dat deze mensen begrijpen dat geen belasting betalen echt niet de oplossing is voor hun probleem. Integendeel zelfs.”
Anti-institutioneel extremisme
Ook de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid is bezorgd over de autonomen. Het zou om minstens tienduizend burgers gaan. Volgens de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst maken de autonomen deel uit van een bredere beweging, die zich schuldig maakt aan ‘anti-institutioneel extremisme’. Zij hebben het wereldbeeld dat een ‘kwaadaardige elite’ aan de macht is die burgers wil onderdrukken.
Instanties die naast de Hoge Raad met autonomen worden geconfronteerd zijn onder meer de Belastingdienst, het Openbaar Ministerie, bepaalde ministeries, gemeenten. Ook gerechtsdeurwaarders treffen ze steeds vaker; gerechtsdeurwaarder Stefano Nocco vertelde er onlangs over als Mr. van de week.
Rechtszaken
Inmiddels lopen er bij rechtbanken verschillende procedures tegen autonomen.
De Belastingdienst behaalde onlangs een overwinning tegen een zelfbenoemd jurist die met zijn adviesbureau autonomen aanraadde geen belasting te betalen. Volgens de man kan de Staat als een algemeen nut beogende instelling (ANBI) worden gezien, waardoor betalingen als aftrekbare giften kunnen worden beschouwd. Duizenden mensen stuurden naar aanleiding hiervan brieven naar de fiscus. De rechtbank Maastricht verbood de man in kort geding nog langer ‘onjuist en misleidend’ advies over belastingteruggave te verstrekken. Ook mag hij niet langer beweren dat de Staat een ANBI-instelling is, dat de Nederlandse Grondwet niet geldig is en dat medewerkers van de Belastingdienst strafbare feiten plegen. De man is in hoger beroep gegaan.
