Houden studenten het nog langer vol?

Een groep die wellicht het afgelopen jaar – met op de achtergrond de coronapandemie – weinig aandacht heeft gekregen, is toch wel die van de studenten. De studententijd zou een onvergetelijke tijd moeten zijn: de tijd waarin je jezelf ontdekt, jezelf ook (hopelijk) tegenkomt en volwassen wordt. In dit tweede deel van een tweeluik vertellen studenten hoe zij de coronapandemie hebben ervaren.

Delen:

beeld: Depositphotos

Inmiddels is het ruim een jaar geleden dat de lockdown is ingevoerd. Studenten voelen zich (terecht) ongehoord. Wat hebben zij te vertellen? Wat hebben deze jonge studenten geleerd? Vinden zij dat er meer moet worden gedaan? Zij geven antwoord op deze en andere vragen.

Onzekerheid

Elif Dayi, die in het tweede jaar zit van haar rechtenstudie aan de Vrije Universiteit, blikt terug op eerste lockdown in 2020. “Ik zou tentamens hebben, maar alles was vervallen. Vervolgens ging ook niets meer door. Dat heeft mij wel echt onzeker gemaakt. Daardoor heb ik dus ook een vak laten vallen. Toevallig ben ik er nu weer voor aan het leren. Het was gewoon een heel onzekere periode”, benadrukt zij.

Hoe Dayi met die onzekerheid om ging? “Ik was zo bang dat ik zou falen. Daarom ging ik zo hard mijn best doen, waardoor ik het afgelopen jaar uiteindelijk alles wel heb gehaald, behalve één vak. Het heeft mij extra gemotiveerd om mijn best te doen, want ik moest ook mijn BSA halen. Het was echter wel vreselijk, want er zat best veel druk op mij. Het was een grote stap voor mij om van het hbo naar de universiteit te gaan. Daarbij moest ik ook nog eens weten hoe ik ermee om moest gaan. Het was best stressvol”, legt de rechtenstudente uit.

“Het verschilt per vak”, antwoordt Dayi op de vraag hoe zij het onderwijs heeft ervaren. Waarom? “Want sommige docenten pakken het veel beter aan dan andere docenten. Burgerlijk Procesrecht is best slecht geregeld bijvoorbeeld. Het tentamen was ook vervallen en ongeldig verklaard. Dat is ook wel frustrerend. Het gebeurt namelijk niet vanuit onze kant. Maar andere vakken hebben het wel goed geregeld, zoals bijvoorbeeld Encyclopedie der Rechtswetenschap.”

Elif Dayi vertelt dat zij de sociale contacten het meest mist. “Ik had al gelijk veel vrienden op de universiteit gemaakt. Met hen spreek ik wel, maar grotendeels ben je bezig met je studie. Als je naar de universiteit ging, zag je hen wel. Maar nu is dat niet meer het geval.”

Of Dayi bang is dat zij zich minder goed kan ontwikkelen? “Dat zeker. Want door deze periode ben ik onzeker geworden, ook over mezelf. Je kan jezelf niet ontplooien, niet met mensen praten en sociale contacten creëren. Je denkt dan: doe ik het wel goed genoeg? Je kan jezelf niet vergelijken. Het was veel makkelijker om met mensen om te gaan, waardoor je dacht: die persoon doet dat ook. Ook wat betreft cijfers natuurlijk: je bent niet meer echt gemotiveerd. Het gaat niet echt heel goed.”

Enorme sleur

Wat Wouter Heere vindt van de avondklok? Heere, derdejaars rechtenstudent aan de Universiteit van Amsterdam, denkt even na en vertelt het volgende. “Het is eigenlijk de eerste maatregel die er voor mijn gevoel echt inhakt. Ik accepteer wel dat de avondklok een functie heeft, maar voor deze uitspraak [uitspraak van de rechtbank op 16 februari; red.] was ik mij er helemaal niet van bewust dat de avondklok zo was geregeld. Dat vind ik eigenlijk wel slordig van de wetgever.”

Heere legt uit waarom hij dat vindt. “De rechtbank haalt terecht aan dat ook de Raad van State vraagtekens heeft geplaatst bij de gekozen wettelijke basis. Ik vind het wel vreemd en in die zin is het nu best een leuke tijd om rechtenstudent te zijn.”

Hoe heeft Wouter Heere het afgelopen jaar ervaren? “Dat is een goede vraag”, benadrukt hij. De rechtenstudent is even bedachtzaam, maar vervolgt: “Voor mijn gevoel waren de intelligente lockdown en daarna de versoepelingen wel te doen. Ik heb het gevoel dat mensen ook – in ieder geval ikzelf – dachten: dit zal wel overwaaien. Nu hebben wij in ieder geval een harde lockdown gehad. Ik merk dat die harde lockdown zeker een sleur is.”

Dure gevangenis

“Je merkt dat je erg veel behoefte hebt aan sociaal contact”, vervolgt Wouter Heere. “Je ziet elkaar niet of heel weinig. Dat hakt er wel in. Je doet ook alles vanuit je slaapkamer. Ik las laatst een quote dat het een gevangenis is van 600 euro per maand. Zo voelt het ook wel. Aan de andere kant ga je ook wel genieten van de kleine dingen, zoals het halen van koffie of een croissant. Dat is echt wel een genietmoment.”

Hoe hij vindt dat de universiteiten het hebben gedaan? “Online onderwijs gaat vrij goed voor mijn gevoel. Ik heb zelf het gevoel dat alles wel goed is geregeld. Het is ook praktisch, want je hebt geen reistijd. Aan de andere kant is het heel erg zonde, want je ziet elkaar niet.”

Of Wouter Heere bang is dat hij zich minder goed kan ontwikkelen? “Ik denk dat de arbeidsmarkt voor rechtenstudenten niet zo geschaad zal zijn als de branche voor de evenementen of horeca. Stel je eens voor dat je op de hotelschool zit. Ga straks maar een baan vinden. Dat wordt echt wel pittig. Ik denk dat rechtenstudenten het dan best wel makkelijk hebben en gewoon het beste ervan moeten maken. Iedereen zit ook in dezelfde positie als het goed is.”

Toegang krijgen

Hatice Soysal, die in de laatste fase van haar rechtenopleiding aan de Vrije Universiteit zit, heeft het online onderwijs minder prettig ervaren. “Ik had bijvoorbeeld een tentamen vorig jaar in maart. Dat werd uit het niets een verslag. Ik had daarnaast ook veel lastigere tentamens. Aan de ene kant vond ik het weer heel relaxed. Dat je – wanneer je het wilt – de colleges weer terug kan luisteren. De werkgroepen vond ik ook wel goed gaan. Echter vind ik het dit jaar met de werkgroepen heel vervelend dat er toegangseisen zijn om mee te mogen doen.”

Soysal legt uit waarom zij die toegangseisen niet zo fijn vindt: “Iedereen heeft een andere manier om een werkgroep voor te bereiden. Dit geeft wel een bepaalde druk. Voor mijn gevoel gaat dan mijn dag dan zomaar voorbij. Je zit al in een drukke periode. Dan heb je nog eens van die deadlines erbij.”

Normaliter is de Spar op de campus van de Vrije Universiteit open, benadrukt de rechtenstudente. “Wat ik ook vervelend vind is dat er op de VU niets is om te halen. Als het ware zit je de hele dag jezelf uit te hongeren. Ik houd van avondeten dat warm is. Dat ben ik ook gewend van de VU.”

Is er misschien een les die Hatice Soysal heeft geleerd? “Dat je echt op jezelf gesteld bent. Je kan niet echt op iemand rekenen. In zulke periodes kom je erachter wie voor je klaar staat en wie niet. Veel mensen zijn opeens weggevallen. Vroeger kon je ook gewoon zeggen: ik neem dat van je over. Nu is het raar als je uit het niets iemand belt en zegt: ik heb dit nodig.”

Overlevingsmodus

Daniël Post, die dit jaar is begonnen aan zijn rechtenopleiding aan de Universiteit van Amsterdam, vertelt hoe hij het afgelopen jaar heeft ervaren. “Bij de eerste lockdown was het idee meer: dat overleven wij wel – als wij dit doorkomen, zijn we er wel vanaf. Voor mij persoonlijk is de eerste lockdown makkelijker geweest dan de tweede lockdown. Wij zijn nu een jaar onderweg en de tweede lockdown hakt er veel meer in. De maatregelen zijn ook een stuk strenger nu. Je merkt nu echt wel dat je veel mist: het contact met de studenten, in de collegezaal zitten en elke morgen de trein instappen.”

Of de Urker rechtenstudent zich eenzaam voelt? Dat is niet het geval per se. “Op zich ervaar ik niet echt eenzaamheid. Ik woon natuurlijk op Urk. Daar zijn wij allemaal ietsjes losser. Ik zie nog best veel familie. Als je naar de universiteit kijkt, merk ik wel dat het lastiger is. Wat dat betreft ervaar ik wel eenzaamheid, want voorheen zag je elke dag je medestudenten.”

Post gaat ook in op hoe hij vindt dat het online onderwijs is ingericht. “De universiteit probeert, zodra het weer kan, fysiek op de campus les te geven. Wij hebben in de periode september en oktober een aantal lessen gehad. Voor de rest is alles online geweest. De docenten doen hun best en zij komen ook met verschillende soorten initiatieven. Alle initiatieven die komen, zijn echter online. Online is toch wel via een beeldscherm. Het is contact, maar géén echt contact.”

Hij legt ook uit waarom hij dat vindt. “Het is een prima alternatief voor deze periode. Maar de werkgroepen kan je echt niet online doen. Op de UvA heb je het beleid dat je je camera aan moet zetten, want anders ben je niet aanwezig. Maar de interactie is helemaal weg. Bijvoorbeeld ook de discussies tussen de studenten zelf. Het is als toekomstig jurist erg belangrijk dat je ook met elkaar de discussie kan aangaan. Dat mis je, dat ontbreekt gewoon.”

Pleitgezelschap

Daniël Post is daarnaast ook de voorzitter van Amsterdams Pleitgezelschap CICERO. Dat het nu lastiger is om als studievereniging activiteiten te organiseren erkent hij. “Je hebt minder kansen om anderen te ontmoeten. Zelf ben ik vaardig genoeg om contacten te leggen. Ik stuur dan bijvoorbeeld een mailtje naar een docent. Je mist wel bepaalde praktische kansen, zoals bij CICERO die normaliter kantoorbezoeken regelt. Dat zijn toch wel de momenten waarop je professionals kunt ontmoeten.”

Post vertelt meer over zijn bestuursjaar bij CICERO. “Wij zijn natuurlijk een pleitvereniging. Wat wij doen is echt gefocust op fysieke activiteiten. Wij hebben het wel geprobeerd via Zoom, maar dat is lastig om te organiseren. Wat ook heel jammer is, is dat wij heel leuke ideeën hadden, maar die ideeën niet echt hebben kunnen uitvoeren. Je merkt toch wel dat het bestuursjaar ten einde komt.”

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven