Gerechtsdeurwaarders mogen dagvaardingen en andere exploten gewoon in de brievenbus stoppen, als zij vinden dat aanbellen en afgeven aan de persoon voor wie het is bestemd een risico op coronabesmetting oplevert. Eerder concludeerde de advocaat-generaal dat een dergelijke betekening niet rechtsgeldig is.
Met de uitbraak van het coronavirus nam de bezorgdheid onder gerechtsdeurwaarders toe. Om een stuk officieel te ‘betekenen’ moeten ze aanbellen en het daadwerkelijk overhandigen. Een envelop op de stoep achterlaten, zoals een pakketbezorger doet, mogen zij niet. Maar een stuk rechtstreeks afgeven leidt tot een besmettingsrisico.
Om die reden vaardigde de beroepsorganisatie van deurwaarders (de KBvG) een richtlijn uit waarin staat dat de deurwaarder in dat geval een afschrift van het exploot in een gesloten envelop aan het woonadres van de geadresseerde mag achterlaten, dus zonder eerst aan te bellen.
Advocaat-generaal
Rechters oordeelden verschillend over de rechtsgeldigheid van deze ‘coronabetekening’. Na een vonnis van de rechtbank Noord-Nederland werd beroep in cassatie aangetekend. Advocaat-generaal Ruth de Both concludeerde toen dat deze vorm van betekening in strijd is met de wet. Een deurwaarder kan best aanbellen, de gesloten envelop op de grond leggen, achteruit stappen en wachten tot de geadresseerde opendoet en de envelop oppakt, aldus De Bock. Eventueel kunnen deurwaarders een mondkapje opdoen.
Rechtsgeldig
De Hoge Raad volgt de conclusie van de advocaat-generaal niet. De wettelijke hoofdregel luidt: overhandig het exploot aan degene voor wie het is bestemd. Pas als dat ‘feitelijk onmogelijk’ blijkt, mag de deurwaarder een afschrift van het exploot in een gesloten envelop aan het woonadres van de geadresseerde achterlaten. En die situatie doet zich hier nu voor, aldus de Hoge Raad. De huidige praktijk van deurwaarders is dus rechtsgeldig, en óók voor de afgelopen maanden (vanaf 16 maart 2020).
Op de stoep
Deze beslissing is gebaseerd op de Verzamelspoedwet COVID-19 van minister Dekker, die inmiddels door het parlement is aangenomen. In artikel 1 van die wet is bepaald dat betekening volgens de hoofdregel, dus door overhandiging van het exploot aan een persoon, geldt als ‘feitelijk onmogelijk’ zolang de richtlijnen van het RIVM voorschrijven dat personen onderling afstand moeten houden. Een deurwaarder kan niet volstaan met het op de stoep achterlaten van zijn exploot. Hij moet bij de uitreiking immers ook een instructie geven over de aard van het exploot en de mogelijkheden van degene voor wie het bestemd is, om hierover contact op te nemen. Omdat burgers een deurwaarder naar de aard van zijn werk minder graag zien verschijnen dan de pakketbezorger, is het risico aanwezig dat de deurwaarder te maken krijgt met agressief gedrag.
Zelf inschatten
Een deurwaarder kan zelf in een concrete situatie inschatten of betekening door overhandiging aan een persoon verantwoord is. De wettelijke regeling blijft in beginsel tot 1 september 2020 van kracht. De regeling geldt ook voor betekening van exploten aan een kantooradres.
