Dit systeem van zelfregulering staat al ter discussie sinds de minister van Justitie in een brief aan de Tweede Kamer van 5 maart 2010 hierop zijn visie gaf. In die visie staat onder andere de introductie van een nieuwe onafhankelijke toezichthouder, die de naleving van wettelijke voorschriften door advocaten moet controleren. De minister haalde zijn visie uit het advies van de Commissie-Van Wijmen uit 2006 over de rol en positie van de advocaat in de rechtsstaat en de rechtsorde.
In 2020 evalueert Pro Facto in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) de Wtpa. Kort samengevat geeft Pro Facto aan dat het toezicht door de NOvA de afgelopen jaren sterk is verbeterd, maar dat nog meer verbeteringen nodig zijn. Pro facto stelt voor om de toedeling van de taken (de governancestructuur) aan te scherpen of aan te passen, omdat het aanpakken van de misstanden in de advocatuur effectiever moet.
Maar dan zijn er in het najaar van 2021 twee gebeurtenissen die bij onder andere de minister voor Rechtsbescherming leiden tot nieuwe inzichten: de fraude door Pels Rijcken-notaris Frank Oranje en de arrestatie van strafrechtadvocaat Youssef Taghi, die meer oog zou hebben gehad voor de wensen van zijn neef Ridouan dan voor de kernwaarden in de advocatuur uit de Advocatenwet.
Het CvT komt in februari 2022 met een rapport over de deken die onderzoek deed naar de fraude bij Pels Rijcken. In dat rapport zegt het CvT al dat het toezicht over de elf lokale arrondissementen vervangen moet worden door een landelijke toezichthouder (LTA). De minister voor Rechtsbescherming neemt dat idee over en vraagt het CvT om het verder uit te werken.
Anita van den Bosch-de Gier neemt je in het volledige artikel mee in het ontstaan van het toezicht en hoe het, na het rapport van het CvT, verder moet met het toezicht op de advocatuur.
