Volgens KNB-voorzitter Nick van Buitenen valt, als de staatssecretaris zijn zin krijgt, bijna al het werk van de notaris buiten het fiscaal verschoningsrecht.
In de brief aan de staatssecretaris schrijft Van Buitenen dat de Belastingdienst al veel mogelijkheden heeft om informatie op te vragen bij belastingplichtigen.
Verduidelijking
Bovendien, schrijft Van Buitenen, is de inperking in tegenspraak met de toelichting op het conceptwetsvoorstel. “Daarin wordt aangegeven dat verduidelijking van het wettelijk fiscaal verschoningsrecht wordt beoogd en dat de reikwijdte van het verschoningsrecht ongewijzigd blijft.” De KNB kan zich vinden in verduidelijking, maar volgens de beroepsorganisatie ontbreekt de noodzaak om het verschoningsrecht van de notaris in te perken.
De KNB is met de staatssecretaris van mening dat het verschoningsrecht niet mag niet leiden tot oneigenlijk gebruik of zelfs misbruik. Maar het verschoningsrecht van de notaris kan vanwege het maatschappelijk belang niet zomaar worden ingeperkt, schrijft Van Buitenen. Het is volgens hem onjuist het verschoningsrecht ten opzichte van de Belastingdienst als iets bijzonders te zien: “Het verschoningsrecht is gebaseerd op een algemeen rechtsbeginsel, dat onafhankelijk van een specifiek rechtsgebied gelding heeft.”
Procesvrijstelling
Het conceptwetsvoorstel beperkt het verschoningsrecht van de notaris tot de werkzaamheden genoemd in de procesvrijstelling van artikel 1a lid 5 van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). De toelichting duidt deze werkzaamheden aan als de eigenlijke of normale werkzaamheden van de notaris, maar dit zijn juist werkzaamheden die de notaris normaal gesproken niet verricht, meent Van Buitenen. “De aansluiting bij de Wwft is hierdoor gebaseerd op onjuiste uitgangspunten. Daarnaast is de Wwft gericht op de voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme en tegelijkertijd beperkt tot dat doel. Door de vrijstellingsbepaling in de Wwft als basis te gebruiken voor de uitwerking van het wettelijk fiscaal verschoningsrecht van de notaris, valt vrijwel het gehele werkterrein van de notaris niet meer onder het wettelijk fiscaal verschoningsrecht. Dit kan volgens de KNB niet de bedoeling zijn.”
Codificatie
Verduidelijking van het verschoningsrecht van de notaris in de fiscale wetgeving zou volgens de KNB op dezelfde wijze moeten worden geregeld als in het Wetboek van Strafvordering. Daarbij kan volgens de KNB worden volstaan met codificatie van de huidige jurisprudentie van de Hoge Raad over het wettelijk verschoningsrecht.
Eerder luidde de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) al de noodklok over het wetsvoorstel.
