De uitspraak van de rechtbank Den Haag wordt door velen gezien als een grote overwinning voor de natuur. De rechter heeft geoordeeld dat de staat onrechtmatig handelt door de wettelijke stikstofdoelen voor 2025 niet te halen en naar verwachting ook de doelen voor 2030 niet te behalen. Dit betekent dat de staat onvoldoende maatregelen neemt om te voldoen aan zowel nationale als internationale natuurbeschermingswetten. De rechter heeft de staat opgedragen zich strikt te houden aan het stikstofdoel voor 2030, waarbij de bescherming van de meest kwetsbare natuurgebieden prioriteit moet krijgen. Dit vonnis is onmiddellijk uitvoerbaar. Mocht de staat er niet in slagen om uiterlijk op 31 december 2030 vijftig procent van de stikstofgevoelige natuur onder de grenswaarde te brengen, dan volgt een dwangsom van 10 miljoen euro. Hiermee veegt de rechter het huidige stikstofbeleid van kabinet-Schoof van tafel.
Wisselende reacties
“Deze uitspraak is een feest voor de natuur,” aldus de directeur van Greenpeace Nederland. De rechter benadrukte bovendien dat een strenger stikstofbeleid niet alleen van groot belang is voor de natuur, maar ook voor de volksgezondheid. Een te hoge stikstofuitstoot verslechtert immers de kwaliteit van lucht en water, met schadelijke gevolgen voor de gezondheid. De reacties op het vonnis zijn verdeeld. Binnen de coalitie lopen de meningen uiteen, terwijl boeren en tuinders zich zorgen maken over de impact op de agrarische sector en de bredere economie. Voor hen is dit vonnis dan ook een flinke tegenvaller.
Het is niet waar het kabinet op gehoopt had
Het is duidelijk dat deze uitspraak niet was waar het kabinet op had gehoopt. Of de stikstofdoelen voor 2030 daadwerkelijk gehaald zullen worden, blijft onzeker. Wel staat vast dat bij het niet behalen van deze doelen een dwangsom betaald moet worden.