Marly Buwalda is junior associate bij VanEps Kunneman VanDoorne op Bonaire en vertelt: “Deze week stuitte ik op een opvallend feit. In 2017 stootte Curaçao 23.3 ton koolstofdioxide (CO2) per inwoner uit. Dat is relatief hoger dan in Koeweit, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. De regio waar een Hummer een normale gezinsauto is en op terrassen de airco aanstaat. De reden van die hoge uitstoot is Refineria Isla.
Isla is gebouwd in 1918 en werd jarenlang gerund door het Venezolaanse staatsoliebedrijf PDVSA. De aflopende overeenkomst is mede wegens de sancties tegen Venezuela, waardoor er al een tijd geen raffinage plaatsvindt, niet verlengd. De raffinaderij bevindt zich momenteel in een overgangsperiode naar de nieuwe exploitant, de Klesch Group. Velen hopen dat de Isla snel weer geopend kan worden, omdat het een belangrijke bron van inkomsten is voor Curaçao. Milieuactivisten maken zich zorgen over de uitstoot.
Met betrekking tot de uitstoot van zwaveldioxide (SO2) en fijnstof (PM10) is er een zaak gevoerd tegen de Isla. De stichting Clean Air Everywhere heeft de zaak aangespannen tegen het land Curaçao en de rechter heeft bepaald dat Curaçao er zorg voor moet dragen dat vanaf 1 september 2020 de luchtkwaliteit in de omgeving van de Isla in lijn is met de luchtkwaliteitsnormen die de World Health Organization (WHO) heeft gesteld. Het Gerecht in Eerste Aanleg houdt de WHO-normen aan, omdat de lokaal vastgestelde luchtkwaliteitsnormen nog rustten op wetenschap uit 1979 en niet voldoende zijn geactualiseerd. Over CO2 wordt in deze zaak niet gesproken. Daarvoor moeten we kijken naar de Europese kant van de oceaan.
Hetzelfde type uitspraak kennen we in Nederland wel met betrekking tot CO2, de Urgenda-uitspraak. Stichting Urgenda daagde de Nederlandse staat voor het gerecht. De Hoge Raad bevestigde uiteindelijk dat de Nederlandse Staat ervoor moet zorgen dat de uitstoot van CO2 eind 2020 met ten minste 25 procent verminderd wordt ten opzichte van 1990. Deze norm en de deadline zijn gedestilleerd uit meerdere internationale verdragen: het Kyoto Protocol, het Parijs Klimaatakkoord en het VN Klimaatverdrag.
Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft berekend dat de CO2-uitstoot in Nederland eind 2020 zo’n 20 procent lager is dan in 1990. Dit komt mede door de coronacrisis. Hierdoor zijn maatregelen en investeringen uitgesteld. Nederland zal dus een inhaalslag moeten maken wanneer de coronacrisis achter de rug is. De Urgenda-uitspraak is gericht op het land Nederland. Alleen is het niet uitgesloten dat wanneer Nederland er (mede) voor zorgt dat de CO2-uitstoot op Curaçao verlaagd wordt, dit meetelt voor de Nederlandse doelen. De Hoge Raad specificeert namelijk niet waar de CO2-verlaging vandaan moet komen. Gezien de hoogte van de uitstoot op Curaçao is het misschien te overwegen om op Curaçao actie te ondernemen bij het maken van die inhaalslag.
De kosten voor modernisering van de raffinaderij zijn ingeschat op 2.76 miljard euro. Klesch Group zou deze investeringen mogelijk kunnen doen met de erfpachten van de raffinaderij als zekerheid. Een andere mogelijkheid zou zijn dat de overheid de investering op zich neemt. Het land Curaçao zelf kan deze investering zonder Nederlandse hulp, zeker na de coronacrisis, niet dragen. Het zou echter in het licht van Urgenda mogelijk de moeite waard zijn om te bekijken of Nederland het bedrag aan Curaçao kan lenen. Hiermee is een van Curaçao’s belangrijkste industrieën geholpen, komt Nederland dichter bij de Urgenda-doelen en wordt de wereld weer een stukje schoner.”
.
