Milieudefensie versus Shell: Urgenda 2.0?

Delen:

beeld: Depositphotos

Wederom zoekt een activistische groep de rechter op in de strijd tegen klimaatverandering. Nu is het niet de Staat maar het private olieconcern Shell de gedaagde. Wordt dit een voortzetting van de Urgenda-uitspraak?

In 2018 kondigde Milieudefensie aan Shell voor de rechter te zullen dagen indien het oliebedrijf zijn beleid niet afstemt op het Klimaatakkoord. Nu, in december 2020 vinden de hoorzittingen plaats. Alhoewel uitspraak binnen enkele maanden zal volgen na de laatste hoorzitting kan het proces nog even duren; het is zeer waarschijnlijk dat, gezien de principiële aard van het geschil, net als in Urgenda hoger beroep en uiteindelijk cassatieberoep zal worden gedaan.

De Urgenda-uitspraak van de Hoge Raad heeft in 2015 de juridische wereld gechoqueerd. Voor wie de afgelopen jaren onder een steen heeft geleefd: klimaatactivisten eisten dat de staat zich conform de door haar getekende klimaatverdragen inspant om de CO2-uitstoot te verminderen, de rechter wees deze eis toe. De vordering van Urgenda was in eerste instantie de onrechtmatige daad. De overheid zou namelijk haar zorgplicht naar de burgers schenden door niet tijdig CO2-emissies te verminderen. De rechtbank wees deze vordering toe. Bij het hof veranderde de grondslag van de eis echter: het nalaten van de staat om maatregelen tegen klimaatverandering te treffen schendt mensenrechten die zijn verankerd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, en het hof ging mee in deze redenering. De Hoge Raad kwam tot een gelijkluidend oordeel.

onrechtmatige gevaarzetting

In Milieudefensie tegen Shell zien we de figuur van de onrechtmatige daad terugkeren. In de dagvaarding van Milieudefensie wordt gesteld dat Shell haar zorgplicht heeft verzaakt en aan ‘onrechtmatige gevaarzetting’ schuldig is. Dit wordt onderbouwd met de welbekende Kelderluik-formule. Saillant detail is het feitenrelaas van Milieudefensie over de voorkennis die Shell heeft aangaande de schadelijkheid van haar handelen: uit documenten gepubliceerd door een journalist van De Correspondent blijkt dat Shell in 1986 op de hoogte was van haar invloed op klimaatverandering en de schadelijke gevolgen daarvan. Er circuleerde toen zelfs een interne documentaire waarin in simpele taal werd uitgelegd wat de negatieve gevolgen van klimaatverandering zijn. Shell wist dus wat de gevaren waren, maar ondernam geen serieuze pogingen die gevaren in te perken, aldus Milieudefensie.

In haar Conclusie van Antwoord zegt Shell al genoeg actie te ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Een groot verschil tussen Urgenda en deze zaak is dat Shell een privaat bedrijf is; internationale verdragen inzake CO2-emissie roepen geen directe plichten voor bedrijven in het leven. Shell zegt klimaatverandering tegen te willen gaan op gelijke voet met de rest van de samenleving, daarnaast zijn het de consumenten die haar fossiele brandstoffen stoken. Of Shell daadwerkelijk hetzelfde moet worden behandeld als elk ander bedrijf is aan de rechter.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven