Mr. van de week is Gerrard Boot. Hij is raadsheer in het gerechtshof Amsterdam en hoogleraar arbeidsrecht aan de Universiteit Leiden. In opdracht van staatssecretaris Wiebes (Financiën) evalueerde hij de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA), de felbekritiseerde ‘zzp-wet’.
Geen wet die de laatste tijd zo veel kritiek kreeg als de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie. Eervol om die te mogen evalueren?
Dat vind ik wel. Ik houd me al lang bezig met de afbakening van de arbeids- en de opdrachtovereenkomst. Dan is het bijzonder om een bijdrage te mogen leveren aan het maatschappelijk debat daarover. De opdracht werd gegeven aan de Commissie (model)overeenkomsten. Ik zat daar in samen met Lucy van den Berg, Rogier Duk, Rico Slot en Leo Verhoeven. Heel leuk om met mensen van uiteenlopende achtergrond tot een gezamenlijk product te komen.
U zult niet de held zijn van de Nederlandse zzp’ers, nu u concludeert dat de wet nog te redden is.
‘De’ zzp-er bestaat niet. Zzp’ers die goede uurtarieven weten te bedingen willen met rust worden gelaten. Dat begrijpen we. Degene aan de onderkant van de arbeidsmarkt zijn echter minder gelukkig met de huidige situatie. De Wet DBA is er ook voor bedoeld schijnzelfstandigheid te voorkomen. Ons voorstel biedt daar een oplossing voor, want als werkzaamheden behoren tot de core-business van de ‘opdrachtgever’ en de hoogte van de beloning niet duidt op een onafhankelijke marktpositie van de freelancer, dan ontstaat het vermoeden van een dienstbetrekking. De korte duur van de opdracht, of het specialistisch karakter van de werkzaamheden kunnen echter de andere kant uit wijzen.
U wilt niet terug naar de VAR, de Verklaring Arbeidsrelatie. Die had voor zzp’ers het voordeel van de eenvoud, met weinig administratieve lasten. U gaat voor modelcontracten. Maar daar snapte toch niemand iets van?
De modelcontracten waren niet ingewikkeld, het was alleen moeilijk een individueel contract goedgekeurd te krijgen en het was onduidelijk hoe er achteraf zou worden getoetst. Daarvoor dienen eenvoudige maar makkelijk toe te passen criteria te worden ontwikkeld. Wij hebben daar voorstellen voor gedaan. Met toepassing van die criteria kunnen de modelovereenkomsten worden gebruikt. Voor de opdrachtgevers is verder van belang dat, behoudens in situaties van fraude of evidente afwijking van het contract, er niet met terugwerkende kracht heffingen kunnen worden opgelegd. Beide pijlers samen vormen een evenwichtig stelsel. Het is veel beter dat te gaan toepassen, dan de zaak gedurende twee jaar naar de tekentafel te verwijzen, daarmee de onrust in stand te laten en in die tijd schijnzelfstandigheid verder de kop op te laten steken.
Zo’n beetje ieder advocatenkantoor met een arbeidssectie heeft de afgelopen maanden cursussen over de DBA verzorgd. Is die hausse nu voorbij?
Enige voorlichting over het aan te passen systeem zal wel nodig blijven. Dat hoeft niet een hele cursus te zijn: een korte ontbijt- of lunch-sessie lijkt mij genoeg.
Als u het voor het zeggen had dan…?
Zorgen dat het Klimaatverdrag van Parijs wordt nageleefd. Maar dicht bij huis: behandel een ieder met liefdevolle vriendelijkheid.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Ik vond het heel leuk om als kantonrechter samen met mijn vaste griffier en een andere collega het kort geding tussen FNV en Vroom & Dreesman te behandelen. Bijzonder vond ik het ook dat de kantonrechters, de Amsterdamse voorop, een einde hebben weten te maken aan een praktijk waarbij mensen die hun (verkeers)boetes niet kónden betalen, toch werden gegijzeld.
Wat of wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Ik ben rechten gaan studeren na het lezen van De weg naar het recht (Schuyt/Groenendijk/Sloot), over de noodzaak van sociale rechtshulp. Ik heb nu bewondering voor mijn huidige Leidse collega Guus Heerma van Voss. Hij bekijkt rechtsontwikkelingen met een grote kennis van zaken, en vanuit een breed perspectief.
Welk wetsartikel vindt u het mooist?
Artikel 1 van de Grondwet. Dat is het fundament van onze beschaving. We zullen het mét elkaar moeten doen, niet met uitsluiting van anderen.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
SDU Opmaat en AR-Updates.
Welk boek las u het laatst?
De truc, van Emanuel Bergmann. Een goochelaar uit het Praag vlak voor WOII; een jongen in Los Angeles van wie de ouders scheiden en hoe die levensdraden elkaar kruisen. Heel mooi. Ik ben nu begonnen in Amos Oz, een verhaal van liefde en duisternis.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Ik wens het niemand toe om opgesloten te worden, dus ook niet met mij.
