Mr. van de week is Jan Frans de Groot, advocaat/partner Public Law Litigation en Cassatie bij Houthoff Buruma. Hij is de raadsman van Géry De Cloedt, de eigenaar van de Hedwigepolder die bij de rechtbank Zeeland-West-Brabant procedeerde tegen de onteigening van de polder in Zeeuws-Vlaanderen.
U schrijft in uw persbericht: ‘Rechtbank geeft De Cloedt gelijk, maar laat de Hedwigepolder toch onteigenen’. Wat heb je als procespartij aan gelijk krijgen als je uiteindelijk toch met lege handen staat?
Niets, als het daarbij zou blijven. Maar het is een venster naar het vervolg. Die lege handen zijn betrekkelijk. De Kroon krijgt van de rechtbank onder meer het verwijt essentiële procedureregels niet correct te hebben toegepast. Dat is in het kader van artikel 1 Eerste Protocol en artikel 6 EVRM nogal wat. Het vonnis is al met al doortrokken van twijfel aan de rechtmatigheid van de onteigening, maar de rechtbank maakt uiteindelijk een keuze. In cassatie kan daarop worden voortgeborduurd.
Wat was de belangrijkste rechtsvraag in dit proces? Hoe is die beantwoord?
Het gaat om de vraag of en onder welke voorwaarden een beroep op het zelf realiseren van onrendabele bestemmingen in de weg staat aan de noodzaak van onteigening. De rechtbank acht dat mogelijk, maar dan zou de eigenaar die zelfrealisatie wel zelf moeten betalen.
Is hier belangrijke bestuursrechtelijke jurisprudentie geschreven die ook effect heeft op andere zaken?
Het vonnis kent enkele interessante procedurele aspecten, waaronder de toepassing van de uniforme openbare voorbereidingsprocedure van afd. 3.4 Awb bij onteigening. Op het punt van de zelfrealisatie is het belang van dit vonnis maar relatief: alleen in uitzonderingsgevallen zullen eigenaren er belang bij hebben om onrendabele bestemmingen op hun gronden te realiseren.
Hoe gaat dit nu verder? Gaat De Cloedt in hoger beroep?
Tegen dit vonnis staat voor De Cloedt alleen cassatieberoep open. Inmiddels is duidelijk dat hij van die mogelijkheid gebruik zal maken. Het is zijn laatste middel om verlies van 300 hectare familiebezit te voorkomen.
Nederland voerde eeuwenlang een strijd tegen het water, en nu laten we een polder onderlopen. Speelt dat sentiment bij u een rol?
Bij veel Zeeuwen zeker, en terecht. Het is tegennatuurlijk als je bedenkt hoe goed de kwaliteit van de landbouwgrond in de polder is. Ik heb uiteraard meer afstand, maar als ik door die prachtige polder loop, dan denk ik toch wel: het is eeuwig zonde dat dit verdwijnt. Ik kan de frustratie en boosheid van de familie De Cloedt begrijpen: zij zijn al jarenlang speelbal van hogere internationale politiek. Een proces waarin hen nooit iets is gevraagd; het overkomt hen.
Als u uw 6-jarige buurmeisje moet uitleggen wat uw werk inhoudt, wat zegt u dan?
Dan zal ik, net als nu, moeten zoeken naar woorden, en stamel ik iets van: ‘ik probeer ervoor te zorgen iemand die problemen heeft, krijgt waar hij recht op heeft’.
Als u het voor het zeggen had, dan?
Dan zou dat niet best zijn; ik ben een overtuigd democraat.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Mijn eerste baan bij het wetenschappelijk bureau van de Hoge Raad. Ik heb daar de kans gekregen om enorm veel te leren. Analyseren, argumenteren, juridisch onderzoek tot op het bot, fijne kneepjes van cassatietechniek. Als een kind in een snoepwinkel.
Wat of wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Inspiratie krijg ik elke keer weer van de samenwerking met mijn teamleden in een uitdagende zaak. Een gezonde combinatie van scherpte, creativiteit, humor en tomeloze inzet blijkt buitengewoon effectief voor de cliënt, en leerzaam voor ons allemaal.
Welk wetsartikel vindt u het mooist? Welk wetsartikel het slechtst?
Artikel 6 van de Grondwet vind ik het mooist. Kerk en Staat zijn – terecht – gescheiden. De overheid creëert een neutrale basis voor diversiteit. Die neutrale basis kleuren we zelf in met godsdienst of levensovertuiging. Ik vind dit een van de hoogste waarden die we kennen.
Over slechte wetsartikelen in algemene zin maak ik me niet druk; dat is verspilde energie. Wetgeving binnen mijn specifieke focus – grondbeleid – heeft wel mijn bijzondere aandacht. Als adviseur van het Ministerie, via publicaties in vakbladen en door actieve deelname aan expertmeetings, hoorzittingen en ‘botsproeven’ van wetsvoorstellen, zet ik mijn kennis en ervaring in voor de kwaliteit en hanteerbaarheid van nieuwe wetgeving.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Welk boek las u het laatst?
The Circle van Dave Eggers. Een beklemmend boek over de bedreiging van privacy door digitale ontwikkelingen. Zou zomaar waarheid kunnen worden.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Met mijn vrouw Inge; geef me maar levenslang …
