Mr. van de week is Julia Mendlik. Zij is per 1 april benoemd tot president van de rechtbank Midden-Nederland. Zij was al lid van het gerechtsbestuur. Mendlik (1969) studeerde rechten aan de Universiteit van Leiden en was tussen 1994 tot 1998 advocaat bij De Brauw Blackstone Westbroek. Vervolgens was zij drie jaar juridisch adviseur bij Unilever. Ze werd in 2002 rechter in de rechtbank Den Haag en stapte in 2013 over naar de rechtbank Midden-Nederland.
Veel rechters bekritiseren de manier waarop gerechtsbestuurders worden benoemd. Heeft u daar nog iets van gemerkt?
Er was kritiek op benoemingen na de herziening van de gerechtelijke kaart, onder meer in het Manifest. Als gevolg daarvan is de procedure gewijzigd. Een benoeming komt tot stand na gesprekken met een lokale commissie en de ondernemingsraad. Zij bepalen welke kandidaten doorgaan naar de landelijke commissie. Het was spannend om te solliciteren in mijn eigen rechtbank, terwijl iedereen wist dat ik meedeed.
Onlangs schreef Frits Bakker, de voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, dat gerechtsbestuurders onder grote druk staan. Welke druk voelt u?
We werken allemaal verschrikkelijk hard voor goede rechtspraak: rechters, juridisch medewerkers, administratief medewerkers en de bestuurders. We hebben daarbij ook te maken met budgetten, doorlooptijden en bedrijfsmatige aspecten. Ik merk dat de afstand tot het bestuur als groot wordt ervaren. Bestuurders hebben zich te veel gericht op de bedrijfsvoering. Mede als gevolg daarvan is het Meerjarenplan van de rechtspraak stevig bekritiseerd en dat heeft de verhoudingen geen goed gedaan. Daar ligt dus mijn eerste opdracht: de verbinding tussen medewerkers en bestuur weer te herstellen, om samen de niet geringe uitdagingen aan te gaan waarmee de rechtspraak geconfronteerd wordt.
Herman Tjeenk Willink riep onlangs rechters op ‘om in verzet te komen’. Ze hebben ook al acties gevoerd. Heeft u ook meegedaan aan demonstraties, of is dat niet uw stiel?
Ik kan alleen maar toejuichen dat medewerkers van de rechtspraak hun stem laten horen. Als bestuurder heb je tegenspraak nodig. Van een kritische blik wordt besluitvorming alleen maar beter. Het is de kunst om het gesprek op het juiste moment te organiseren. Ik zie dit als een wederzijdse verantwoordelijk van professionals én bestuurders.
Tjeenk Willink bekritiseert ook de vele reorganisaties, de bezuinigingen en de nadruk op efficiënter werken. Voor kwaliteit is onvoldoende oog meer. Hoe gaat u ervoor zorgen dat de rechters in uw arrondissement wél voldoende kwaliteit leveren?
De rechters van de rechtbank Midden-Nederland leveren gelukkig elke dag heel hoge kwaliteit, in meer dan 170 duizend zaken per jaar. De rechtspraak in Nederland staat in de wereld hoog aangeschreven en dat moeten we koesteren. Snel een oplossing kunnen brengen in een geschil is overigens ook een belangrijk onderdeel van kwaliteit. Professionele standaarden en modernisering van de rechtspraak zijn nodig om die kwaliteit te blijven leveren. Daar ga ik mij hard voor maken. Maar daar moeten natuurlijk wel voldoende middelen voor zijn. Kwaliteit en innovatie kosten nu eenmaal geld.
Als u het voor het zeggen had dan?
Kan iedereen met een conflict binnen een paar weken digitaal of in een zitting met de rechter in contact zijn.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
De eerste schikking die partijen en hun advocaten bereikten in een zitting onder mijn leiding.
Wat of wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Dat is voor mij de rechtzoekende die na een zitting de rechter bedankt voor de oplossing van zijn geschil. En dat hoeft niet te betekenen dat die rechtzoekende gelijk heeft gekregen. Het gaat er vaak om dat er een knoop wordt doorgehakt en mensen weer verder kunnen met hun leven.
Welk wetsartikel vindt u het mooist? Welk wetsartikel het slechtst?
Het mooiste en slechtste artikel vind ik artikel 96 Rv. Dat artikel biedt veel mogelijkheden om op vrijwillige basis de rechter te benaderen en voor de rechter om te innoveren. Tegelijkertijd is het met datzelfde wetsartikel moeilijk om twee of meer partijen te vinden om gezamenlijk die rechter te benaderen en daarmee iets nieuws uit te proberen.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Legal Intelligence staat altijd open, op die site kan je alles vinden. Ik werk zoveel mogelijk digitaal maar het blijft stiekem ook fijn om bij juridisch werk in de blauwe en rode bijbels te bladeren. Misschien is dat wel mijn guilty pleasure.
Welk boek las u het laatst?
The fountainhead van Ayn Rand. Een prachtig en tijdloos verhaal over architect Howard Roark. Hij weigert concessies te doen aan opdrachtgevers terwijl zijn collega en vriend kiest voor commercieel succes en maatschappelijk aanzien. Later dit jaar ga ik naar de bewerking door Toneelgroep Amsterdam.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Liever blijf ik weg uit een cel! Mijn dochters zouden meteen roepen dat ik me met Beyoncé moet laten opsluiten. Maar ik krijg thuis al meer dan genoeg van haar muziek mee. Een lang en goed gesprek zou ik wel willen hebben met Obama over zijn visie op de ontwikkelingen in de wereld.
