Mr. van de week is Marc Kessler, hoogleraar strafwetgeving aan Universiteit Leiden en raadadviseur bij de Directie Wetgeving en Juridische Zaken van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. In zijn oratie stelde hij vorige week voor om een experiment te beginnen met audiovisuele processen-verbaal in strafzaken. De politie bespaart tijd en de kwaliteit van de processen-verbaal wordt er alleen maar beter op.
Geweldig idee: de politie neemt de verhoren toch vaak op, en hoeft dus geen verhoren meer uit te tikken. Vreemd dat niemand dit eerder heeft bedacht.
De politie heeft zich hier eerder voorstander van getoond. Tot nu toe is terughoudend op dit idee gereageerd. Dat is begrijpelijk omdat schriftelijke verslaglegging de ruggengraat van het strafproces is. Daar verander je niet zomaar even wat aan. Vandaar dat ik een experiment voorstel.
U stelt een korte samenvatting op papier voor. U wilt het papier dus niet helemaal uitbannen. Waarom niet?
Het gaat mij om een schriftelijke samenvatting, niet om een samenvatting op papier. Het experiment zou betrekking moeten hebben op elektronische processen-verbaal waarin, onder verwijzing naar relevante delen van de opname, een korte schriftelijke samenvatting wordt gegeven. Wanneer die samenvatting achterwege zou worden gelaten en uitsluitend met opnamen zou worden gewerkt, zouden rechter, openbaar ministerie en verdediging die in alle gevallen geheel moeten bekijken. Dat zou teveel tijd nemen.
U wilt metadata in de audiovisuele processen-verbaal inbouwen, zodat procesdeelnemers kunnen doorklikken naar het juiste fragment. Dat lijkt dan weer tijdrovend en kostenverhogend.
De rechter en de procespartijen laten opnamen van verhoren nu vaak links liggen, terwijl deze informatiever en vollediger zijn dan een proces-verbaal. Wil de toegankelijkheid van opnamen kunnen toenemen, dan moeten daarvoor maatregelen worden genomen. Het zou kunnen dat metadateren, zeker in het begin, werklastverzwarend werkt, maar er staat tegenover dat het proces-verbaal niet volledig schriftelijk hoeft te worden uitgewerkt. Werken met hyperlinks heeft mijn voorkeur, maar op een andere manier verwijzen naar relevante passages in de opname is ook denkbaar, zo lang de procesdeelnemers zonder moeite kennis kunnen nemen van die passages.
Stel: uw experiment wordt uitgevoerd. Wanneer beschouwt u het als geslaagd?
Het experiment kan als geslaagd worden beschouwd wanneer de kwaliteit en toegankelijkheid van de verslaglegging blijken te zijn verbeterd ten opzichte van de huidige werkwijze. Het kan ook als geslaagd worden beschouwd wanneer de kwaliteit en toegankelijkheid niet significant toenemen, maar wel per saldo een aanzienlijke werklastbesparing in de strafrechtsketen zou worden bereikt.
Een oratie houden, is dat eigenlijk leuk om te doen?
Een oratie is een openbare les. Die houd je niet alleen voor (in mijn geval) strafrechtswetenschappers, maar ook voor vakgenoten uit andere rechtsgebieden of disciplines, mensen uit de praktijk, studenten, vrienden en familie. Je moet in drie kwartier – dat is kort – die verschillende groepen mensen proberen te boeien. Ik vond dat leuk om te doen.
Als u het voor het zeggen had dan?
Zou er meer aandacht zijn voor ‘groot onderhoud’ aan wetgeving. Dat is niet sexy, maar wel essentieel.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Die vraag kan ik pas aan het einde van mijn loopbaan beantwoorden. Maar het hoogtepunt in 2016 is mijn oratie.
Wat of wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
De wet. Ook als je hem wilt aanpassen, moet je hem wel eerst kennen voordat je haar kunt aanpassen.
Wat is over u niet bekend, wat wel interessant is?
Ik doe al jaren mee met een amateurcabaret. De vaardigheden die je daar opdoet, komen ook in het werk geregeld goed van pas.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Overheid.nl (vooral voor wetsvoorstellen en ‘Europapoort’) en eerste kamer.nl.
Welk boek las u het laatst?
Op het moment van verschijnen van deze editie van dit magazine zal dat zijn: ‘Asterix, De papyrus van Caesar’.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Met willekeurig welke van mijn collega-wetgevingsjuristen. We oefenen, ter uitvoering van het nieuwe werken, al in een kantoortuin.
