Het World Justice Project vergelijkt ieder jaar rechtsstelsels van over de hele wereld met elkaar. Dit jaren waren dat er 140.
Na jaren plek vijf te hebben bezet duikelde Nederland vorig jaar een plek naar beneden. Maar in de Rule of Law Index van 2022 heeft Nederland de vijfde plaats heroverd. Volgens de lijst heeft Scandinavië de beste rechtssystemen. Ook dit jaar staat Denemarken bovenaan. Daarna komen Noorwegen, Finland en Zweden.
Venezuela hekkensluiter
Negen van de toptienlanden bevinden zich in Europa. Hekkensluiter op nummer 140 is Venezuela. De staart van de ranglijst wordt verder gevormd door Cambodja en Afghanistan. Rusland is zes plaatsen gedaald en staat nu op plek 107.
Het onderzoek van het World Justice Project is gebaseerd op gegevens uit interviews met ruim 154.000 mensen; daarnaast hebben 3.600 juristen en andere experts uit de 140 landen input geleverd.
Orde & veiligheid
Om tot de rangorde te komen meet de index acht factoren. Dat zijn: beperkingen op de macht van de overheid, afwezigheid van corruptie, open overheid, grondrechten, orde & veiligheid, handhaving van regelgeving, civiel recht, strafrecht & orde en veiligheid. Op alle onderdelen staat Nederland in de top tien, behalve op het onderdeel ‘orde & veiligheid’. Daar moet Nederland met een 25e plaats genoegen nemen. Voor dit onderdeel is gekeken naar de subfactoren ‘Crime is effectively controlled’, Civil conflict is effectively limited’ en ‘People do not resort to violence to redress personal grievances’.
Autoritaire tendensen
Uit het rapport blijkt dat de naleving van de rechtsstaat in 85 van de 140 onderzochte landen is afgenomen het afgelopen jaar. Het gaat daarbij wereldwijd om 4,4 miljard mensen. De dalingen zijn minder wijdverbreid en extreem dan vorig jaar, toen bijvoorbeeld covid-lockdowns bijdroegen aan de inperking van burgerlijke vrijheden. De negatieve trend wordt volgens de opstellers van het rapport voornamelijk veroorzaakt door toenemende autoritaire tendensen, zoals zwakkere controles op de uitvoerende macht, toenemende aanvallen op de media, straffeloosheid en een uitholling van grondrechten. Ze noemen het positief dat sommige landen verloren terrein hebben weten te herwinnen na recente verkiezingen en bestuurswisselingen.
