De discussie binnen het notariaat over de wenselijkheid van marktwerking moet niet worden verengd tot een discussie over tarieven. Waar het om gaat is of marktwerking wel of niet wenselijk is voor een publiekrechtelijke dienst waarbij de garantie van rechtszekerheid en rechtsbescherming voorop moet staan.
Dat zegt prof mr. Fons Stollenwerck, notaris bij AKD en bijzonder hoogleraar estate planning naar aanleiding van het internationale wetenschappelijk congres dat donderdag 5 november 2009 in Amsterdam wordt georganiseerd.
Het congres werd al een jaar geleden gepland, maar duidelijk is dat de organisatoren een vooruitziende blik hadden toen ze het agendeerden. Immers, nog geen twee weken geleden bleek dat een grote meerderheid van de notarissen in Nederland vond dat de Beroepsorganisatie krachtiger moest optreden tegen de dreigende aantasting van de kwaliteit van het notariaat.
Via een open brief werd het bestuur van de KNB opgeroepen tot meer daadkracht. Stollenwerck, die voorzitter is van de organisator van het congres, de Stichting tot Bevordering der Notariële Wetenschap, ondertekende de brief niet maar schaarde zich achter een andere brief die de grote kantoren naar de KNB stuurden. Hierin werd opgeroepen om de discussie breder te voeren dan alleen over de hoogte van de tarieven. Stollenwerck: “We hebben nu tien jaar ervaring met marktwerking in het notariaat en zo langzamerhand is het terecht dat we onszelf hardop afvragen of die keuze destijds wel zo’n goede was. Ik heb erg veel contact in het buitenland, ook op wetenschappelijk niveau, en ik word bij voortduring geconfronteerd met toch wat bezorgde vragen die als gemeenschappelijk element de verzuchting hebben of wij als samenleving wel moeten willen dat een dergelijke belangrijke publieke taak in handen van de markt wordt gegeven. Strookt dit wel met de uitgangspunten van het notariële werk.”
Getuige het feit dat er al meer dan 400 aanmeldingen zijn voor het congres van Stollenwerck cs leeft deze vraag zeer breed. De uitkomst van het congres staat voor hem echter niet bij voorbaat vast: “Nee, zeker niet. We laten voor- en tegenstanders van marktwerking aan het woord en aan het eind zullen we proberen te komen tot het formuleren van een aantal aanbevelingen. En natuurlijk hopen we dat die ook weerklank vinden bij de politiek.”
Stollenwerck is het er niet mee eens dat een lobby richting politiek een bij voorbaat verloren strijd is. “Absoluut niet. Je moet natuurlijk niet aankomen met het argument dat het economisch zo slecht gaat met een groot aantal notarissen. Nogmaals, het gaat om de wenselijkheid van marktwerking. Ik ben er van overtuigd dat er op dat punt een goede en inhoudelijke discussie te voeren is met de politiek.”
Opvallend is dat er geen spreker is vanuit het bestuur van de KNB. Alleen aan de forumdiscussie neemt een directielid van de KNB deel. Ook naar de pers toe is er sprake van zwijgzaamheid. Ondanks een herhaald verzoek hiertoe van de redactie van Mr. heeft het bestuur van de KNB niet willen reageren op eerdere uitlatingen op deze website van onder meer de Groningse hoogleraar Verstappen en de woordvoerder van de open briefschrijvers, de Nijmeegse hoogleraar Oosterdijk.
Sprekers en panelleden die wel zullen optreden op het congres zijn onder meer prof. dr. B. Baarsma (bijzonder hoogleraar marktwerking en mededingingseconomie aan de Universiteit van Amsterdam), mr. A. Hammerstein (raadsheer in de Hoge Raad der Nederlanden en voorzitter van de evaluatiecommissie van de Notariswet in 2005 en mr. A. de Vries (oprichter van De Nieuwe Stempel, een zeer recent ontstane actiegroep binnen het notariaat die zich zorgen maakt over de almaar dalende tarieven).
