De Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR) heeft in een brief aan de top van het Openbaar Ministerie (OM) harde kritiek geuit op het Plan van Aanpak waarmee het OM de integriteitsproblemen wil aanpakken en het werkklimaat verbeteren. Volgens de vakbond van rechters en officieren heeft de top van het OM de echte probleem onvoldoende geanalyseerd, zijn de oplossingen te abstract en moet de leiding transparanter opereren.
Ethisch leiderschap
Met het Plan van Aanpak reageerde het College van procureurs-generaal van het OM op het rapport van de Commissie-Fokkens. Deze commissie concludeerde onder meer dat het de top van het Openbaar Ministerie heeft ontbroken aan ethisch leiderschap, door niet in te grijpen na hardnekkige geruchten over een geheime liefdesrelatie tussen de twee topmagistraten Marc van Nimwegen en Marianne Bloos.
Integriteit begint bij de top
Volgens de NVvR heeft de OM-top te weinig aandacht voor het attitudeprobleem binnen de organisatie. “Mensen binnen het OM durven zich onvoldoende uit te spreken,” schrijft NVvR-vicevoorzitter Rickert Ahling. “Voor zover problemen wel worden gesignaleerd is niet altijd zichtbaar wat daarmee gebeurt. In het verleden is bij onze achterban de indruk ontstaan dat het College verwacht dat problemen op het gebied van integriteit vooral op de werkvloer opgelost moeten worden. De probleemanalyse van Fokkens liet echter duidelijk zien dat integriteit begint bij de top.”
Geluisterd
Het Plan van Aanpak biedt volgens de NVvR aanknopingspunten om de cultuur binnen het OM te veranderen. Maar er leven bij de NVvR ook zorgen over de maatregelen. “We vragen ons af of deze, vaak abstract geformuleerde instrumenten ervoor zorgen dat er ook echt wordt geluisterd naar de (tegenspraak vanaf) de werkvloer,” betoogt Ahling. “De bestuurlijke reflex om problemen weg te regelen, brengt het risico mee dat voorbij wordt gegaan aan wat er eigenlijk aan de hand is.” Daarnaast vindt de NVvR het zorgelijk het Plan van Aanpak nauwelijks aandacht besteedt aan de kanalen die nu al bestaan om het College met kritische geluiden te voeden. De rechtersvereniging noemt de medezeggenschapsorganen, de vertrouwenspersonen en de NVvR.
Inzage in rapportages
De NVvR hekelt het gebrek aan transparantie bij de top van het OM. “Onze leden hechten aan duidelijkheid,” schrijft de NVvR. “Ze vragen zich bijvoorbeeld af wie plaats neemt in een van de vele commissies die nu worden opgetuigd, of daarover (en zo ja op welke manier) wordt gecommuniceerd, hoe deze commissies rapporteren (en aan wie) en hoe het College daarmee vervolgens omgaat. Het zou daarom goed zijn als wij inzage zouden krijgen in eventuele rapportages van de genoemde commissies. Door onze informatiepositie op die manier serieus te nemen, neemt u ook uw officieren van justitie en advocaten-generaal serieus.”
