Vorige maand stond in NRC Handelsblad een opmerkelijk verhaal, dat – vereenvoudigd weergegeven – zou kunnen dienen als een tentamencasus Privaatrecht voor eerstejaars rechtenstudenten. Je bent rechter in deze zaak, hoe zou je oordelen? Hieronder vind je de opdracht en de daarbij horende uitwerking.
Opdracht
In 2013 schenkt een 88-jarige vrouw haar meest kostbare bezit aan een museum: een schilderij uit 1912 van Bart van der Leck. Kenners schatten dat het schilderij zo’n 3,5 ton waard is. De vrouw zegt dat een stem in haar hoofd haar dicteerde een ‘offer’ te brengen, zodat haar ernstig zieke dochter in leven zou blijven. De vrouw wil de schenking vernietigen.
Kan de vrouw de schenking vernietigen?
Uitwerking
De vrouw zal moeten bewijzen dat ten tijde van de schenking haar geestelijke vermogens gestoord waren. Slaagt zij in dit bewijs, dan zal worden aangenomen dat de schenking onder invloed van de stoornis is gedaan. Immers, een verklaring die voor de geestelijk gestoorde nadelig is, wordt vermoed te zijn afgelegd onder invloed van de stoornis (art. 3:34 lid 1 BW).
Dan zijn we er echter nog niet. Misschien kan het museum het geslaagde beroep van de vrouw op art. 3:34 lid 1 BW blokkeren met een beroep op art. 3:35 BW. Indien het museum namelijk ten tijde van de schenking er gerechtvaardigd op heeft vertrouwd dat een en ander ook daadwerkelijk de intentie was van de vrouw, komt aan de vrouw geen beroep meer toe op het ontbreken van haar wil.
Bonuspunt
Voor een bonuspunt: omdat sprake is van een schenking en dus een rechtshandeling om niet, zal op het museum een (verzwaarde) onderzoeksplicht rusten. Het museum behoorde dan ook te onderzoeken of aan de vrouw ten tijde van de schenking daadwerkelijk de wil toekwam om het schilderij aan het museum af te staan. Slaagt het museum niet in het bewijs dat zij voldoende onderzoek heeft uitgevoerd, dan zal haar geen geslaagd beroep toekomen op art. 3:35 BW.
