Schotland, Catalonië, de Noord-Italiaanse regio’s Lombardije en Veneto: de afgelopen tien jaar vond in Europa een opleving van separatisme plaats, en ontstond de roep om meer regionale autonomie. Toen de Limburgse regionale omroep een paar jaar geleden de onafhankelijkheidswens van Limburgers peilde, bleek daar redelijk wat enthousiasme voor te bestaan: 56 procent van de respondenten koos vóór afscheiding van Nederland. Maar hoe zou dat staatsrechtelijk gezien moeten?
Cum laude
Het leek Remco Vrinzen, die rechten en politicologie in Nijmegen studeerde, en gemeenteraadslid voor het CDA in Roerdalen is, een mooi onderwerp voor zijn masterscriptie staats- en bestuursrecht. Hij studeerde er in juni cum laude op af bij hoogleraar staatsrecht Hansko Broeksteeg.
Inmiddels heeft Vrinzen de scriptie bewerkt tot het boek ‘Daar is mijn vaderland…’ – de titel verwijst naar het Limburgse volkslied. Theo Bovens, die van 2011 tot 2021 goveneur van Limburg was, schreef het voorwoord.
Geschiedenis
Het boek begint met de historische context. Limburg is, op Flevoland na, de jongste provincie van Nederland. Het maakte slechts zeer beperkt deel uit van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, het behoorde gedurende de Franse tijd niet tot een Nederlands staatsverband, het heeft bijna tweehonderd jaar geleden geprobeerd bij België te blijven en het had een bijzondere staatsrechtelijke positie binnen de Duitse Bond. Kan Limburg, mede gezien deze geschiedenis, onafhankelijk worden of meer autonomie krijgen?
Zelfbeschikkingsrecht
Vervolgens onderzoekt Vrinzen verschillende mogelijkheden daarvoor. Omdat Limburgers zijn te kwalificeren als ‘volk’ beschikken ze over internationaalrechtelijk zelfbeschikkingsrecht. Maar is aan alle vereisten voor onafhankelijkheid voldaan?
Een andere optie is dat Limburg een land binnen het Koninkrijk wordt, net zoals Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Of zou de provincie een speciale gemeentestatus in Nederland kunnen krijgen, zoals Bonaire, Saba of Sint Eustatius? Of misschien kan Limburg via de Provinciewet een bijzondere positie krijgen, met extra bevoegdheden – bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, en zo de Limburgse taal promoten als onderdeel van de eigen cultuur.
Binnen het Koninkrijk
Vrinzen bespreekt de mogelijkheden aan de hand van wetgeving, internationale verdragen en jurisprudentie. Allemaal hebben ze zo hun voors en tegens. Hij komt dan uiteindelijk ook tot de conclusie dat het het meest waarschijnlijk is dat Limburg gewoon binnen het Koninkrijk blijft.
