Een nationaal coördinator vanuit de overheid, informatiedeling tussen de verschillende poortwachters en een onderling waarschuwingssysteem om criminelen te weren: het zijn een aantal van de voorstellen die notarissen, banken, verzekeraars, makelaars en trustkantoren doen in het rapport Krachten gebundeld, naar een effectievere en efficiëntere invulling van de poortwachtersrol in Nederland.
Bonafide klanten
Het rapport richt zich op onderlinge samenwerking en bekijkt wat poortwachters zelf kunnen doen en waar zij ondersteuning van de overheid nodig hebben. Doel is ook om te zorgen dat bonafide klanten zo min mogelijk last hebben van alle anti-witwasmaatregelen en sanctiecontroles die poortwachters verplicht moeten uitvoeren.
KNB
De beroepsorganisaties van de verschillende poortwachters (onder wie de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie), MKB-Nederland en VNO-NCW hebben KPMG opdracht gegeven om te onderzoeken hoe zij vanuit hun poortwachtersrol zo effectief en efficiënt mogelijk kunnen bijdragen aan witwasbestrijding, terrorismebestrijding (Wwft) en naleving van de Sanctiewet.
Samenwerking
In de praktijk ervaren poortwachters de nodige knelpunten en belemmeringen bij de uitvoering van hun wettelijke taken. Ze missen ondersteuning, duidelijke sturing en prioritering vanuit de overheid, kampen met conflicterende wet- en regelgeving en lopen het risico hard te worden aangepakt als ze hun rol niet goed genoeg vervullen volgens de overheid.
Waarschuwingssysteem
Met meer samenwerking, de inzet van technologie en centrale sturing vanuit de overheid kunnen de poortwachters volgens het rapport forse stappen zetten. Ze willen toewerken naar een onderling waarschuwingssysteem (zoals banken en verzekeraars dat al kennen bij fraude) en onderlinge informatiedeling. Daardoor zullen ze risico’s beter in kaart kunnen brengen en er beter op kunnen reageren. Omdat er een spanningsveld bestaat tussen effectieve witwasbestrijding en bescherming van de privacy, willen de poortwachters de Autoriteit Persoonsgegevens betrekken bij de verdere uitwerking van de plannen.
Stroomlijnen
De poortwachters willen ook de mogelijkheid onderzoeken van een gezamenlijk systeem waarin beschikbare data – met toestemming van de klant – worden opgenomen, geactualiseerd en verrijkt, zodat deze niet steeds opnieuw aan de klant hoeven te worden gevraagd. Daarnaast kan het stroomlijnen van de verschillende werkwijzen bij het accepteren van een klant de effectiviteit verhogen. Nu moet bijvoorbeeld iemand die een huis koopt bij alle poortwachters in de keten – makelaar, bank, notaris – iedere keer dezelfde gegevens aanleveren.
Nationaal coördinator
Ook pleiten de poortwachters in het rapport voor een nationaal coördinator die de regie neemt in de nationale anti-witwasaanpak. Die aanpak is volgens de onderzoekers nu te gefragmenteerd en te weinig gebaseerd op daadwerkelijke risico’s.
