Voor een groot deel van de Nederlandse bevolking is de notaris niet toegankelijk. Bijvoorbeeld omdat zij een taalachterstand, een verstandelijke beperking of een gebrek aan financiële middelen hebben. In het jaarplan 2022 heeft het KNB-bestuur aangegeven dat het notariaat voor iedereen toegankelijk moet zijn én toegankelijk moet blijven, fysiek en digitaal. Om dat te realiseren zijn al initiatieven gestart, zoals de uitlegmodules op Steffie.nl, waarin in eenvoudige taal enkele erfrechtelijke kwesties worden toegelicht.
Toezegging
Het onderzoek dat de Radboud Universiteit Nijmegen nu start gaat dieper. Aanleiding hiervoor is de toezegging van minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming), tijdens debatten over juridische beroepen om onderzoek te doen naar de staat van het notariaat en de toegang tot de notariële dienstverlening in het bijzonder. Tijdens deze debatten werd de vraag opgeworpen of minder draagkrachtigen wel voldoende toegang tot het notariaat hebben en of er geen sociaal notariaat moet komen. Het onderzoek wordt verricht in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Sociaal notariaat
Aan de orde komen vragen als: wat is de huidige staat van het notariaat in termen van toegankelijkheid en kwaliteit van de dienstverlening? In hoeverre past het huidige notariaat bij de behoeften aan notariële diensten die in de maatschappij leven? Zijn er verbeteringen nodig of wenselijk wat betreft die toegankelijkheid, kwaliteit en behoeften? Is een sociaal notariaat wenselijk? Wat kan worden gezegd over de (mogelijkheden tot) toekomstbestendigheid van het notariaat in relatie tot de toegankelijkheid en kwaliteit voor burgers en ondernemers?
Kwalitatief onderzoek
Voor dit kwalitatieve onderzoek voert de universiteit vanaf september gesprekken met (kandidaat-)notarissen van diverse soorten notariskantoren, relevante stakeholders en belangenorganisaties. Hun gegevens worden anoniem verwerkt. Het onderzoek wordt naar verwachting in het eerste kwartaal van 2024 afgerond.
