Een interne melding leidde ertoe dat het gerechtshof Den Haag onderzoek deed naar het handelen van de raadsheer, tevens leidinggevende. Daarbij kwam aan het licht dat de rechter in een aantal uitspraken tot niet-ontvankelijkverklaring na in 2022 en 2023 gehouden strafrolzittingen “mogelijk onrechtmatig” heeft gehandeld.
Drie rechters
Op zo’n rolzitting worden appellen tegen politierechtervonnissen gepland, omdat door of namens een verdachte de voor verdere behandeling noodzakelijke grieven nog niet zijn aangevoerd. Als de verdachte na oproeping niet op de zitting verschijnt of via een advocaat de grieven alsnog kenbaar maakt, volgt in de regel een niet-ontvankelijkverklaring. Als daartegen geen cassatie wordt ingesteld, wordt de niet-ontvankelijkverklaring onherroepelijk. Daarmee is de uitspraak van de politierechter definitief.
In 43 zaken op strafrolzittingen bij het Haagse hof zijn, na enkelvoudige behandeling door één rechter, meervoudige uitspraken tot niet-ontvankelijkverklaring en enkele processen-verbaal opgesteld. Daardoor lijkt het alsof er een behandeling en uitspraak van drie rechters aan is voorafgegaan. Maar de andere twee vermelde rechters hadden niet deelgenomen aan de zitting of de uitspraak, en hadden de uitspraak niet ondertekend. Zonder dat zij ervan op de hoogte waren, stonden hun namen onder de uitspraken met de toevoeging dat zij niet in staat waren die te ondertekenen. De uitspraken waren – behalve door de griffier – alleen ondertekend door de rechter die de zaak had behandeld. “Deze werkwijze gaf een onjuiste voorstelling van zaken en is mogelijk in strijd met de wet”, aldus het gerechtshof Den Haag in een verklaring.
Geen persoonlijk gewin
De raadsheer heeft volgens het gerechtshof “geen begrijpelijke uitleg” voor de gang van zaken gegeven. Van persoonlijk gewin was bij de rechter geen sprake, aldus het hof. Dat rechtzoekenden zijn gedupeerd door de toegepaste werkwijze is niet aannemelijk.
110.000 euro te veel ontvangen
Volgens het FD hebben de valse ondertekeningen rechter het Haagse hof ruim 110.000 euro aan te veel uitgekeerde inkomsten opgeleverd. Voor zittingen van de meervoudige kamer (met drie rechters) ontvangen gerechtshoven namelijk veel meer dan voor enkelvoudige zittingen: 3052 euro tegen 476 euro.
Tegenover de krant ontkent Marieke Koek, president van het Haagse gerechtshof, dat er vanuit het bestuur wordt aangestuurd op zo hoog mogelijke vergoedingen voor zittingen. Het hof heeft geen baat bij valse informatie in uitspraken, aldus de president. De te veel ontvangen vergoedingen zijn inmiddels verrekend met de Raad voor de rechtspraak.
Extern onderzoek
Het gerechtshof zegt in het persbericht de gang van zaken zeer te betreuren. De rechter is sinds de melding niet meer werkzaam binnen de Rechtspraak. Het gerechtsbestuur heeft de procureur-generaal bij de Hoge Raad, die is belast met het toezicht op het functioneren van rechters, op de hoogte gebracht van de mogelijk onrechtmatige werkwijze. Ook is de zaak – op grond van artikel 162 Wetboek van Strafvordering – gemeld bij het Openbaar Ministerie.
De registratie van de verkeerd geboekte zaken is volgens het gerechtshof gecorrigeerd. De Raad voor de rechtspraak heeft een extern onderzoek aangekondigd om uit te sluiten dat deze werkwijze ook bij andere rechtbanken is toegepast.
Complottheorie
Afgelopen zomer raakte het gerechtshof Den Haag ook al een raadsheer kwijt. Na een schriftelijke berisping door de Hoge Raad nam raadsheer Charlotte van Rijnberk ontslag. Ze had geprobeerd bij de MH17-zaak betrokken rechters en aanklagers te beïnvloeden door aandacht te vragen voor een complottheorie van haar broer. De Hoge Raad oordeelde dat ze het vertrouwen in het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke macht had ondermijnd.
Dit bericht is op 20 februari aangevuld.
