Dit schrijft de Volkskrant op basis van eigen onderzoek.
Leerstoel
Uit dit onderzoek blijkt onder meer dat achttien van de 61 belastinghoogleraren die een aanstelling hebben aan een Nederlandse universiteit bij een van de vier grote accountantskantoren werken, te weten PricewaterhouseCoopers, EY, Deloitte en Meijburg & Co. Twee hoogleraren hebben een leerstoel die betaald wordt door hun andere werkgever: PwC en Aegon Adfis.
Rechtspraak
Vijf belastinghoogleraren werken bij instanties als de Belastingdienst, het Centraal Planbureau en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling. Zestien hoogleraren werken als rechter-plaatsvervanger of raadsheer-plaatsvervanger. Twee van hen zijn daarnaast verbonden aan een commercieel belastingkantoor. Drie hoogleraren hebben naast hun werk voor de universiteit een volledige baan binnen de Rechtspraak.
Meeste dubbele petten
De Universiteit van Amsterdam spant de kroon met ‘dubbele petten’. Daar hebben tien van de twaalf hoogleraren ook een baan bij een belastingkantoor. Bij de Erasmus Universiteit in Rotterdam zijn dit er acht van de tien.
Kritiek
Er is al langere tijd kritiek op de dubbele petten in de wetenschap, omdat die de onafhankelijke wetenschapsbeoefening zouden aantasten. Gevoelige onderwerpen zouden daardoor onvoldoende worden onderzocht. Zo wordt er in de politiek al langer voor gepleit dat universiteiten een helder onderscheid maken tussen hoogleraren die daadwerkelijk onafhankelijk functioneren en wetenschappers die bijvoorbeeld in hun dagelijks leven als advocaat werken. Universiteiten zouden bovendien volledige openheid moeten geven over mogelijke geldstromen tussen de grote commerciële organisaties en universiteiten.
Belemmeren
Ook Jan Vleggeert, hoogleraar Belastingrecht aan de Universiteit Leiden, sprak zich in zijn oratie op 30 oktober 2020 uit over dit onderwerp. “Het lijkt er sterk op dat de combinatie van verschillende petten de onafhankelijke wetenschapsbeoefening kan belemmeren”, betoogde hij. Volgens Vleggeert blijven veel punten, zoals belastingontwijking door multinationals, onderbelicht omdat hoogleraren dubbele belangen hebben.
