Jan Vleggeert over de dubbele pet van belastingjuristen

Mr van de week is Jan Vleggeert, hoogleraar Belastingrecht aan de Universiteit Leiden. Vrijdag 30 oktober hield hij zijn oratie, getiteld ‘Over onafhankelijkheid, de verschraling van het fiscale debat en wat we daaraan kunnen doen’.

Delen:

Jan Vleggeert over de dubbele pet van belastingjuristen
Jan Vleggeert

We hebben uw CV bestudeerd. We zagen één aanstelling, alleen aan uw universiteit. Het komt vaak voor dat hoogleraren, zeker fiscale, ook bij een advocatenkantoor werken.
“Het grote voordeel van een enkele pet – ik heb een fulltime aanstelling aan de universiteit – is dat ik geen rekening hoef te houden met eventuele belangen van klanten of kantoorgenoten. Ik kan volledig vrij mijn mening over fiscale kwesties geven.”

Waarom is zo’n dubbele functie voor andere hoogleraren wel aantrekkelijk?
“Dat kan allerlei redenen hebben. Veel mensen vinden de praktijk dynamischer. Het is ook financieel aantrekkelijker.

Maar u spreekt van ‘dubbele petten’. Dat houdt een kritisch waardeoordeel in over dubbele functies.
“Inderdaad, ik vind onafhankelijkheid belangrijk. Mensen met een aanstelling op een universiteit die daarnaast rekening moeten houden met het belang van een andere werkgever kunnen op dat vlak tegen problemen aanlopen.” 

U spreekt ook van een belangenverstrengeling. Kunt u daarvan een voorbeeld geven?
“Ik heb de indruk dat bijvoorbeeld in de discussie rond de afschaffing van de dividendbelasting belangenverstrengeling een rol heeft gespeeld.”

U beweert zelfs dat bepaalde fiscale onderwerpen niet aan bod komen omdat het klanten niet uitkomt.
“Sommige onderwerpen, zoals de vraag of een bepaalde maatregel kan worden aangemerkt als staatssteun, blijven onderbelicht. Ik vermoed dat één van de redenen daarvoor is dat het vanuit een commercieel oogpunt niet aantrekkelijk is om over dergelijke onderwerpen te schrijven.”

‘De combinatie van verschillende petten is een probleem’, zegt u. Daar maakt u geen vrienden mee.
“Niet iedereen is daar blij mee inderdaad. Maar ik vind het een reëel probleem en het gaat me te ver om het onbenoemd te laten omdat er mensen zijn die zich dat wel eens persoonlijk zouden kunnen aantrekken. Overigens krijg ik ook veel positieve reacties op mijn oratie van mensen die het juist goed vinden dat dit thema wordt benoemd.”

Die hoogleraren zelf zeggen: ik kan beter doceren en onderzoek doen juist nu ik feeling heb met de praktijk. Zit daar wat in?
“Ja, daar zit zeker wat in. Maar dat neemt niet weg dat de combinatie van dubbele petten vanuit het oogpunt van onafhankelijkheid problematisch kan zijn.”

Bent u wel eens benaderd door Zuidaskantoren voor een mooie functie?
“Voordat ik zo’n tien jaar geleden aan de slag ben gegaan bij de universiteit, heb ik 25 jaar gewerkt voor Zuidaskantoren en voor ING. De universiteit bevalt me prima. Ik heb geen ambitie om terug de praktijk in te gaan. Overigens denk ik niet dat er nog Zuidaskantoren zijn die op mij zouden zitten te wachten, gezien de standpunten die ik inneem in het fiscale debat over belastingontwijking door multinationals.”

Hoe blij wordt u als een blauwe envelop op uw deurmat valt?
Ik heb niet zo’n moeite met het betalen van belasting. Tegen de rompslomp rond het doen van aangifte wil ik nog wel eens aanhikken. Ook al kost dat eigenlijk helemaal niet zoveel tijd.”

Als u het voor het zeggen had…
“Zou ik ervoor zorgen dat multinationals eerlijk belasting gaan betalen over hun winst. Dat is nu helaas nog lang niet het geval. Verder zou ik ervoor zorgen dat multinationals hun fiscale cijfers moeten gaan publiceren. En ook het Ministerie van Financiën zou ik een slag laten maken op het vlak van transparantie. Afspraken met multinationals over belastingheffing zou ik openbaar maken. En ik zou er voor zorgen dat het Ministerie van Financiën niet langer het gesloten bolwerk is dat het nu is. De wijze waarop het ministerie omgaat met verzoeken op basis van de Wet openbaarheid van bestuur en de manier waarop Kamervragen worden beantwoord moet echt veranderen: dat kan minder angstig en meer transparant.”

Wat is niet over u bekend, wat wel interessant is?
“Er is beroepsmatig al heel veel over mij bekend. Wat hier misschien aardig is om te vermelden is dat ik op 10 juni 2022 een feestrede ga houden in het Academiegebouw in Leiden. Bij mijn oratie van afgelopen vrijdag mochten helaas maar dertig mensen zijn. Ik hoop mijn feestrede voor een volle zaal te mogen houden.”

Welk boek las u het laatst?
“Ik ben nu bijna halverwege in de biografie over Churchill van Andrew Roberts. Een prachtig boek van ongeveer 1100 bladzijden dat geen moment verveelt. Ik kan het iedereen aanraden.”

Wat staat er bovenaan op uw bucketlist?
“Ik kijk uit naar de gewone dingen die nu niet kunnen vanwege de coronamaatregelen: uit eten, naar de bioscoop als de zaal weer volledig bezet mag worden en naar Ajax.”

Met welke beroemdheid zou u in een gevangeniscel willen zitten?
“Het lijkt me buitengewoon vervelend om met iemand in een gevangeniscel te zitten. Maar als ik dan per se zou moeten kiezen, iemand waar ik zo min mogelijk last van heb: er komt overigens niemand bij me op.”

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven