Sinds maart 2018 presenteert Peter R. de Vries het nieuwe tv-programma ‘De Raadkamer’. Wekelijks schuiven er drie experts uit de strafrecht- en mediapraktijk bij hem aan tafel. In het spraakmakende programma, dat live wordt uitgezonden, debatteert De Vries met zijn tafelgasten over het actuele misdaadnieuws.
Op 5 april 2018 hebben mede-reporters Flavia, Adrien, Tessa en ik een uitzending van De Raadkamer bijgewoond. De tafelgasten waren die avond: strafrechtadvocaat Gerard Spong, misdaadjournalist Mick van Wely, rechter Jan Moors en Jan Struis van de politiebond. Helaas was ik door omstandigheden pas tien minuten voordat de show begon in de studio aanwezig. Ik heb daardoor de VIP-behandeling gemist waarin wij vragen konden stellen aan De Vries. Gelukkig had ik hem onlangs nog geïnterviewd over zijn algehele loopbaan. Dat interview lees je hier.
Tijdens het programma kwamen er verschillende nieuwsberichten aan bod. Een onderwerp waar ik op in ga is het bericht dat een veroordeelde van de ‘shishamoordzaak’ zijn enkelband heeft doorgeknipt en is gevlucht.
Shishamoordzaak
Op 8 februari 2017 werd de 29-jarige Hafid Merkikou doodgeschoten tijdens een gewapende roofoverval in zijn woning in Geleen. De daders dachten dat er bij de shishalounge-eigenaar veel geld te halen viel. Er werden drie mannen gearresteerd. In februari stonden zij, één jaar na dato, voor de rechter. Op 29 maart 2018 deed de rechtbank in Maastricht uitspraak. De twee hoofddaders kregen 24 jaar voor gekwalificeerde doodslag. De derde (Carlo R.) kreeg als medeplichtige 14 jaar. Of Carlo R. zijn straf uit gaat zitten is nog maar de vraag. Onlangs werd bekend dat zijn voorarrest kort voor het strafproces door de rechtbank is opgeheven. Carlo R. mocht naar huis met een enkelband. Hij heeft zijn nieuwe arrestatie niet afgewacht. Hij heeft de enkelband doorgeknipt en sindsdien is hij spoorloos.
De broer van het slachtoffer was tijdens de uitzending aanwezig en reageert op het nieuws dat Carlo R. zijn enkelband heeft doorgeknipt. ‘Het was schokkend. We waren op een gegeven moment bang: stel dat ie ineens voor je deur staat. Iemand die veroordeeld wordt voor 14 jaar gevangenisstraf, zou eigenlijk het definitieve vonnis in voorlopige hechtenis moeten afwachten.
Schorsing voorlopige hechtenis
Hoe kan het dat iemand die van zo’n zwaar delict wordt verdacht een enkelband krijgt en het eindvonnis thuis mag afwachten? Iedereen mag op grond van artikel 80 en verder van het Wetboek van Strafvordering aan de rechter vragen om voor bepaalde of onbepaalde tijd naar huis te mogen. Dit wordt schorsing van de voorlopige hechtenis genoemd. Meestal wordt zo’n verzoek opgesteld en ingediend door een advocaat. In het verzoekschrift geef je de redenen aan waarom je schorsing van de voorlopige hechtenis wilt. Deze redenen omvatten de persoonlijke omstandigheden van de verdachte. Het verlenen van schorsing voor onbepaalde tijd is bijvoorbeeld het ondergaan van een (verslavings)behandeling. Een reden om een voorlopige hechtenis voor bepaalde tijd te schorsen kan bijvoorbeeld zijn dat de verdachte een begrafenis van een familielid wilt bijwonen. Een deugdelijke reden dient in elk geval meer te omvatten dan algemene sociaalmaatschappelijke schade, ongemak of andere onplezierigheden die met de detentie samenhangen. Bij de beoordeling van verzoeken tot schorsing van voorlopige hechtenis worden -kort samengevat- twee criteria getoetst:
- Is het verzoek (voldoende) onderbouwd met feiten en omstandigheden die het belang dat de verdachte heeft om zijn proces in vrijheid af te wachten rechtvaardigen?
- Wegen de belangen van de verdachte op tegen het belang dat de “maatschappij” zou hebben, de verdachte in hechtenis te houden?
Indien niet aan het eerste punt is voldaan kan de rechter de verdachte vragen om zijn schorsingsverzoek nader te onderbouwen, bijvoorbeeld door middel van een rapportage. Ook kan de rechter het Openbaar Ministerie (OM) om aanvullende informatie vragen als hij meer over de zaak zelf wil weten om tot een goede beslissing te kunnen komen.
Indien het verzoek tot schorsing wordt toegestaan, stuurt het OM de beslissing van de rechter naar het Huis van Bewaring (het cellencomplex waar mensen met voorlopige hechtenis verblijven), zodat ze dit kunnen uitvoeren. In de beslissing van de rechter staat de datum en het tijdstip waarop de schorsing ingaat. Bij een schorsing voor bepaalde tijd staat wanneer deze eindigt. Wat de gronden zijn geweest om Carlo R. schorsing van voorlopige hechtenis te verlenen is niet bekend. Wel zijn er aan de schorsing een aantal vaste voorwaarden verbonden. Zo mag de verdachte tijdens de schorsing (uiteraard) geen strafbare feiten plegen en is hij verplicht om mee te werken aan identificatie als daarom wordt gevraagd. De rechter kan daarnaast ook nog andere voorwaarden opleggen, zoals een contactverbod, gebiedsverbod, meldplicht of/en behandelverplichting. De rechter heeft in de situatie van Carlo R. geoordeeld dat hij het eindvonnis op vrije voeten mocht afwachten, maar mét enkelband om. Wat nu als de verdachte zich niet houdt aan de opgelegde voorwaarden? Het OM kan dan aan de rechter vragen de schorsing te beëindigen. De rechter kan zelf ook op de schorsing terugkomen en deze beëindigen. Er vindt een zitting plaats waarbij de verdachte en zijn advocaat de gelegenheid krijgen om een toelichting te geven. Ook als de verdachte niet verschijnt neemt de rechter een beslissing.
Enkelband
Carlo R. is lang niet de enige die zijn enkelband heeft doorgeknipt. In 2017 hebben 63 van de 2.850 mensen met een enkelband die voorwaardelijk waren vrijgelaten of onder toezicht stonden hun enkelband doorgeknipt.
Carlo R. is inmiddels weer aangehouden. De rechtbank veroordeelde hem tot 14 jaar celstraf wegens medeplichtigheid aan een woningoverval met dodelijke afloop. Het is niet bekend of hij zijn enkelband afknipte voordat de rechter uitspraak deed of erna.
Na de uitzending hebben we nog kort nagepraat en kregen wij de gelegenheid om met Peter R. de Vries op de foto te gaan. Het was een erg geslaagde avond en ik vond het interessant om te zien hoe het programma achter de schermen in z’n werk gaat.
Lijkt het je ook leuk om een uitzending van De Raadkamer bij te wonen? klik dan hier.
Dit bericht is geschreven door Rechtspraak Reporter Ilona.
Je kunt haar berichten vinden op deze pagina.
