De belangrijkste redenen voor het oordeel van de rechtbank in Noord-Californië van 23 juni 2025 zijn het extreem ‘transformatieve’ karakter van generatieve AI en het feit dat de concurrentie door ‘schrijvende’ AI niet het soort concurrentie is waar het auteursrecht bescherming tegen biedt. Die concurrentie is vergelijkbaar met die van schoolkinderen die goed hebben leren schrijven.
“The technology at issue was among the most transformative many of us will see in our lifetimes”.
“Authors contend generically that training LLMs will result in an explosion of works competing with their works — such as by creating alternative summaries of factual events, alternative examples of compelling writing about fictional events, and so on. This order assumes that is so […]. But Authors’ complaint is no different than it would be if they complained that training schoolchildren to write well would result in an explosion of competing works. This is not the kind of competitive or creative displacement that concerns the Copyright Act. The Act seeks to advance original works of authorship, not to protect authors against competition”.
Illegale kopieën van internet gebruiken en eindeloos bewaren om AI te trainen, zoals in deze zaak was gebeurd, is echter geen ‘fair use’ en wél auteursrechtinbreuk. Het scannen van papieren boeken naar digitale exemplaren om AI daarop te trainen mag daarentegen weer wel.
Verder is van belang dat in deze zaak vaststaat dat de output van de generatieve AI niet te veel lijkt op de werken waarop is getraind. Mocht output wel te veel gaan lijken dan kan wel sprake zijn van auteursrechtinbreuk.
Deze zaak is aangespannen door Andrea Bartz en twee andere schrijvers tegen Anthropic, het bedrijf achter generatief AI-model ‘Claude’.
In de EU kennen we geen ‘fair use’ bepaling. In de EU is het trainen van AI vermoedelijk toegestaan als een vorm van ‘tekst- en datamining’, wanneer men ‘rechtmatige toegang’ heeft tot de bron en het auteursrecht niet ‘uitdrukkelijk’ en in ‘machine leesbare vorm’ is voorbehouden. Wat dat precies betekent is nog helemaal niet duidelijk.
Dit is nog maar de eerste uitspraak van een lagere rechter, maar het is niet uitgesloten dat deze richtinggevend is. De vergelijking met schoolkinderen goed leren schrijven roept bij veel mensen weerstand op, zoals blijkt uit reacties op onder meer LinkedIn.
