Door de weigering van Harvard om te voldoen aan de eisen van president Trump, heeft de universiteit inmiddels meer dan 2 miljard dollar aan federale subsidies verloren. De president voert een harde campagne tegen topuniversiteiten die volgens hem ‘‘politieke, ideologische en door terreur geïnspireerde’’ ideeën verspreiden via het onderwijs en het toestaan van studentenactivisme, zoals pro-Palestijnse protesten.
Diversiteit, mondkapjes en macht
De eisen van de regering zijn breed en controversieel. Zo wil het Ministerie van Onderwijs onder andere een verbod op diversiteitsprogramma’s, minder rechten voor transgender studenten en het weren van mondkapjes op de campus, een symbool dat vaak wordt gedragen tijdens pro-Palestijnse demonstraties. Daarnaast wordt geëist dat onderwijsprogramma’s, zoals die in Cambridge, Massachusetts worden doorgelicht op antisemitisme, dat de invloed van studenten en faculteitsleden op universiteitsbeleid wordt teruggedrongen en dat er een ‘externe waakhond’ komt die toeziet op politieke diversiteit binnen het onderwijs.
Harvard weigert te buigen
De reactie van Harvard is duidelijk. In een officiële verklaring noemt de president van Harvard, Alan Garber, de eisen ‘‘ongehoord’’ en ‘‘in strijd met de grondrechten’’. Volgens hem heeft geen enkele regering het recht om particuliere universiteiten voor te schrijven wat zij onderwijzen, wie ze aannemen, of hoe zij onderzoek doen. ‘‘De universiteit zal haar onafhankelijkheid niet opgeven of afstand doen van grondwettelijke rechten.’’
Deze opstelling lijkt nu grote financiële consequenties te hebben. Naast de ingetrokken 2,2 miljard dollar van eerder deze week dreigt Trump nu ook de belastingvrijstelling van Harvard, goed voor nog eens een half miljard dollar, te beëindigen. ‘‘Universiteiten die politieke en ideologische meuk verspreiden, dienen niet langer het publieke belang’’, aldus Trump op zijn eigen sociale media-platform Truth Social.
Waar Harvard zich fel blijft verzetten, zijn andere prestigieuze instellingen al overstag gegaan. Columbia University trof ingrijpende maatregelen, waaronder toezicht op het Midden-Oostendepartement, een verbod op gezichtsmaskers bij protesten en het opstappen van rector Armstrong, die kritiek had op de wijzigingen. Ook Princeton, Northwestern and Cornell zagen miljarden aan federaal geld verdampen en pasten hun beleid al aan.
Visumdreiging
Bovendien zet het Ministerie van Binnenlandse Zaken nu ook het visumbeleid voor buitenlandse studenten op de tocht. Harvard heeft tot 30 april om opheldering te geven over beschuldigingen tegen internationale studenten die zouden hebben deelgenomen aan protesten of regels hebben overtreden. Volgens de regering moeten deze studenten, zelfs met een verblijfsvergunning, uitgezet kunnen worden. Harvard benadrukt dat rechtsbescherming ook voor hen moet (blijven) gelden.
Een principiële strijd
De strijd tussen Trump en Harvard is niet alleen een financieel conflict, maar misschien nog wel meer een principiële botsing tussen politieke macht en academische autonomie. Critici spreken van een ‘frontale aanval op academische vrijheid’ en wijzen erop dat deze manier van regeren past in een bredere strategie van Trump, waarbij hij instellingen die volgens hem op welke manier dan ook een gevaar vormen, waaronder ook advocatenkantoren, financieel of juridisch probeert te onderdrukken.
Harvard lijkt vastbesloten om het gevecht aan te gaan. “Wij blijven ons aan de wet houden”, zegt een woordvoerder. “En we verwachten dat de overheid dat ook doet.”
Of die verwachting realistisch is, zal de komende maanden moeten blijken.
