Bernard de Leest, AR-lid en portefeuillehouder gefinancierde rechtsbijstand noemt de motie ‘goed nieuws’. “De Toeslagenaffaire heeft eens te meer laten zien hoe belangrijk het is dat burgers met een laag inkomen ook bijstand van een advocaat kunnen krijgen, via het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand.” Van Leest wijst erop dat sociaal advocaten en daarmee de rechtsbescherming van on- en minvermogende rechtzoekenden ‘al jaren fors onder druk staan’. “Zaken zijn ingewikkelder geworden en advocaten zijn structureel meer uren kwijt dan worden vergoed. Hierdoor stoppen steeds meer sociaal advocaten met hun praktijk, waardoor het voor rechtzoekenden steeds moeilijker wordt een geschikte advocaat te vinden. Hopelijk wordt die ontwikkeling met deze motie gekeerd.”
Commissie Van der Meer
De motie is ingebracht door Jesse Klaver (GroenLinks) en Lilianne Ploumen (PvdA), en overgenomen door het huidige (demissionaire) kabinet. In totaal stemden 122 Kamerleden voor; de PVV, Forum voor Democratie en JA21 stemden tegen. De indieners van de motie verwezen naar het rapport van de Commissie Van der Meer. Die commissie adviseerde in oktober 2017 al dat de gesubsidieerde rechtsbijstand 125 miljoen euro extra nodig heeft.
Lobby
De Vereniging Sociale Advocatuur Nederland (VSAN) zegt dat dit resultaat ook is bereikt na een ‘intensieve en langdurige lobby’. Het is laat, maar nog niet te laat, zegt VSAN-voorzitter Reinier Feiner. “De VSAN roept de huidige regering op onmiddellijk de maatregelen van minister Dekker voor een stelselherziening in de ijskast te zetten en ruimhartig uitvoering te geven aan de redelijke, maar inmiddels bijna vier jaar oude, aanbevelingen van de commissie Van der Meer, zoals de Tweede Kamer in de motie heeft gevraagd. Met deze aanbevelingen worden de problemen in het huidige stelsel aangepakt, maar níet ten koste van de sociaal advocatuur.”
Schade
Nog langer vertragen van de uitvoering van de aanbevelingen van de commissie Van der Meer leidt volgens Feiner tot steeds meer schade, voor de rechtstaat én voor de sociaal advocatuur. “Het is de hoogste tijd om de rechtsstaat in ere te herstellen door de rechtspositie van de burgers te versterken en de sociaal advocatuur fatsoenlijk te belonen voor haar functies als tegenmacht tegen de overheid en als rechtsbijstandverlener aan on- en minvermogenden.”