Vrij spel voor bestuurder Ondernemingskamer?

Delen:

De Ondernemingskamer (OK) kan in een enquêteprocedure een bestuurder benoemen. Dit kan bij onmiddellijke voorziening of eindvoorziening. Na de benoeming van deze zogeheten OK-bestuurder is hij bijna ontastbaar. Er is nauwelijks toezicht of een vorm van checks and balances op het handelen van de OK-bestuurder. Moet dit niet anders?

Alle enquêtegerechtigden kunnen bij verzoekschrift een procedure starten bij de Ondernemingskamer. De Ondernemingskamer wijst het verzoek alleen toe wanneer blijkt van gegronde redenen om aan een juist beleid of juiste gang van zaken te twijfelen. De Ondernemingskamer kan een onmiddellijke voorziening of een eindvoorziening treffen. Dit hangt af van de stand van het geding. Het is een procedure waarin de vennootschap haar regie kan kwijtraken. De Ondernemingskamer kan namelijk zelf bepalen welke voorzieningen geschikt zijn. Een van de mogelijke voorzieningen is het benoemen van een bestuurder. Deze bestuurder mag alles wat een normale bestuurder normaal gesproken ook mag. De tijdelijke bestuurder kan in aanvulling op zijn wettelijke en statutaire bevoegdheden extra bevoegdheden krijgen van de Ondernemingskamer. Deze extra bevoegdheden mogen in strijd zijn met de statuten van de vennootschap en in het geval bij een onmiddellijke voorziening, in strijd met de wet. De OK-bestuurder kan dus vergaande bevoegdheden hebben. Een ander opmerkelijk punt is dat de OK-bestuurder beslist over zijn eigen bezoldiging.

De OK-bestuurder richt zich bij het vervullen van zijn taak naar het belang van de vennootschap en de met haar verbonden onderneming. Alleen, het toezicht op deze OK-bestuurder is beperkt. De OK houdt geen actief toezicht op het handelen van de bestuurder en organen van de vennootschap kunnen niet ingrijpen. Schorsing of ontslag van de OK-bestuurder door een orgaan van de vennootschap is namelijk nietig. Partijen hebben wel de mogelijkheid om bij de OK een verzoek te doen tot een nieuwe onmiddellijke voorziening. De effectiviteit hiervan valt echter te betwisten. Een concrete instructie van de OK is niet mogelijk en de voorziening die strekt tot ontslag van de OK-bestuurder wordt bijna nooit aangenomen. De OK toetst namelijk terughoudend en de norm voor ontslag ligt erg hoog: er moet sprake zijn van ‘kennelijk onredelijk handelen’.

Bestuursaansprakelijkheid

Een optie die meer mogelijkheid biedt is de bestuursaansprakelijkheid. Hierbij geldt dezelfde norm als bij een normale bestuurder: ernstig verwijt. Naar vaste jurisprudentie van de Hoge Raad wordt dit beoordeeld aan de hand van alle omstandigheden van het geval. De rechter houdt hier dus ook rekening met het geval dat de OK-bestuurder in een lastige situatie wordt geplaatst. Dit heeft de rechter ook mooi verwoord in de Vikariën uitspraak: “De Ondernemingskamer heeft [OK-bestuurder] (…) feitelijk in een wespennest geparachuteerd waarin in een zeer kort tijdbestek daadkrachtig moest worden gehandeld. Onder die omstandigheden valt [OK-bestuurder] geen ernstig verwijt te maken van [zijn] handelen.”

Het aansprakelijk stellen van de OK-bestuurder is dus mogelijk, al zal er niet snel sprake zijn van een ernstig verwijt. De OK-bestuurder hoeft bij het uitoefenen van zijn taak dan ook niet snel te vrezen voor aansprakelijkheid. Dit is wenselijk omdat daarmee wordt voorkomen dat de OK-bestuurder bij besluitvorming zich laat beïnvloeden door defensieve overwegingen. Wel wordt de OK-bestuurder hier opgezadeld met een ander probleem. Al is de bestuurder niet gauw aansprakelijk, wel worden er veel pogingen gedaan om de OK-bestuurder aansprakelijk te stellen. Hier zitten hoge kosten aan verbonden en in bepaalde gevallen komen deze kosten voor rekening van de OK-bestuurder, ook al is hij niet aansprakelijk. Mijns inziens is dit niet gerechtvaardigd.

Concluderend kan je zeggen dat de OK-bestuurder geen vrij spel heeft. De wet en jurisprudentie bieden weinig uitganspunten, maar aansprakelijkheid blijft mogelijk. In de gevallen waarin de OK-bestuurder daadwerkelijk een ernstig verwijt heeft, is dit een goede oplossing. Problematisch zijn de gevallen waarin de OK-bestuurder ten onrechte aansprakelijk wordt gesteld en met de hoge kosten achter blijft. Het zou daarom wenselijk zijn om niet via de weg van bestuursaansprakelijkheid de OK-bestuurder aan te spreken, maar via een bepaalde instructie of aanwijzing van de OK. Hierdoor blijft de OK-bestuurder grijpbaar en wordt hij niet ten onrechte met de kosten opgezadeld.

 

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven