Vrijdenker Rinus Otte moet bij OM een schaap met zeven poten worden

Delen:

Rinus OtteDe man die binnen de rechtspraak velen tegen zich in het harnas jaagde, wordt lid van het College van Procureurs-Generaal van het Openbaar Ministerie. Is Rinus Otte de juiste man voor die plek?

“Het is heel moeilijk om voor deze moeilijke plek een geschikt iemand te vinden,” zegt Bert Fibbe die portefeuillehouder strafrecht is bij de Nederlandse Orde van Advocaten. “Daar heb je een schaap met zeven poten voor nodig. Hij gaat zijn handen vol hebben. Ik wens Rinus Otte veel succes.”

Otte, raadsheer bij het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden en hoogleraar van de organisatie van de rechtspleging aan de Rijksuniversiteit Groningen, gaat zich bezighouden met een veranderingsproject dat ziet op het borgen van juridische kwaliteit. Fibbe vindt het heel goed dat iemand in het College van PG’s zich nu full time gaat bezighouden met verandering. “Otte is iemand die zowel met de praktijk als met de theorie uit de voeten kan. In die zin is deze benoeming begrijpelijk.” De grootste uitdaging wordt het aansturen van de politie, meent Fibbe. “Iedereen die de krant leest, weet dat de problemen bij de politie zeer groot zijn. Ten eerste is de politie als mbo-organisatie te laag opgeleid, ten tweede maakt de politie een enorm veranderingsproces door.”

Maar ook binnen het OM zijn er problemen, vervolgt Fibbe. In het kort: “Te veel prioriteiten en te weinig budget. Het OM is zeer loyaal, maar het OM moet nog nadrukkelijker de boodschap brengen dat het zo niet gaat.” Zijn advies voor Otte: “Hou vast wat goed is, en verbeter waar mogelijk.”

Miranda de Meijer, hoogleraar Openbaar Ministerie aan de Universiteit van Amsterdam en advocaat-generaal bij het Ressortsparket in Den Haag, noemt Otte de juiste man op de juiste plek op het juiste moment. “Dat zeg ik gelet op zijn achtergrond, denkwijze en inzichten, en wat hij meebrengt als persoonlijkheid.” Ze noemt hem een onafhankelijk denker.

Dat bewees Rinus Otte in 2013 toen hij in 2013 in Mr. onverbloemd kritiek uitte op collega’s die in het Leeuwarder Manifest de werkdruk aan de kaak stelden. Otte zei toen dat die hoge werkdruk vooral aan henzelf lag. “Hoogbetaalde, hoogontwikkelde professionals moeten er zelf voor zorgen dat de zaken niet zo veel uitvallen. Het probleem ligt niet aan het financieringsstelsel, want aan elk systeem zitten voor- en nadelen. Het komt aan op slimmer organiseren, zodat een rechter slechts in uitzonderlijke situaties een zaak moet aanhouden om nog nader onderzoek in de zaak te doen.”

Ook op andere punten was hij het niet met de schrijvers van het Leeuwarder manifest eens. “In het manifest staat dat de benoemingen van de nieuwe presidenten niet democratisch zijn gegaan. Dat vind ik kul. Wat willen we nou? Dat 2500 rechters zich gaan uitspreken over wie er president moet worden? Daarvoor hebben we die Raad, procedures zijn gevolgd, het is allemaal zo zuiver als het maar kan.”

“Otte denkt autonoom,” zegt De Meijer. “Er zullen best mensen zijn die het niet met hem eens zijn, want hij schuwt de discussie niet. Maar hij zegt niet zo maar iets. Hij brengt zijn standpunten beargumenteerd. Dat is van groot belang in het krachtenveld waarin het OM zich begeeft.”

Otte kan ook verbinden, verwacht De Meijer. Bij het verbeteren van werkprocessen zal hij de menselijke factor niet verwaarlozen, en de cultuur van het OM respecteren, denkt ze. Dat hij een buitenstaander is, ziet ze niet als een probleem. “Iemand van binnenuit ziet de eigenaardigheden niet meer, iemand van buiten kijkt met een frisse blik.”

De Meijer kent Otte goed: ze zit samen met hem in het bestuur van de Nederlands-Vlaamse Vereniging voor Strafjuristen. “Hij is net als ik van afkomstig uit Zeeland. Hij is nuchter en relativerend, met een groot arbeidsethos. Dat heeft het OM nodig.”

Zijn grootste valkuil? “Dat hij zo snel gaat dat hij mensen onderweg kan kwijtraken.” Ze heeft daarom de volgende tip voor hem: “Het is goed om regelmatig in de klei te staan. Ga met de politie mee, draai een ZSM-dienst. Hou de verbinding met de werkvloer.”

Tweede Kamerlid Jeroen Recourt (PvdA) wordt ronduit vrolijk van de benoeming. “Ik feliciteer het OM. Ik ken Rinus Otte van zijn boek ‘De nieuwe kleren van de rechter’, en van zijn optredens in de Tweede Kamer, waar hij als deskundige is gehoord over rechtspraak. Het is een echte vrijdenker.”

De uitdaging voor Rinus Otte zal zijn om het efficiencydenken te koppelen aan goede kwaliteit, zegt Recourt. “Otte kan dat, denk ik. Hij heeft de frisse blik van de buitenstaander, hij kan afstand nemen van het productieproces en zich afvragen: wat zijn we nu eigenlijk aan het doen? Hij is geschikt om de goede analyse te maken. Of hij vervolgens ook het beleid kan implementeren, is een andere zaak.”

De problemen van het OM zijn voor een deel al in kaart gebracht door rapporten van Knigge (over de strafbeschikking), de commissie-Hoekstra (over de zaak Bart van U./Els Borst) en De Galan Groep (over de vraag over het OM met de huidige bezuinigingstaakstelling de kwaliteit overeind kan houden). Recourt denkt dat Otte de juiste man is om die problemen te lijf te gaan. “Veel kan worden opgelost door automatisering,” oordeelt hij. “En Rinus Otte heeft laten zien dat hij niet vies is van vernieuwing, verandering en automatisering. Hij behoort niet tot de rechters die zeggen dat vroeger alles beter was.”

Zijn belangrijkste advies aan Otte: “Ga zo door.”

Roel Dona, plaatsvervangend voorzitter van de NVvR en advocaat-generaal bij het ressortsparket in Den Bosch kent Otte niet persoonlijk. “Maar dat hij jarenlang werkzaam is geweest in de ZM als strafrechter, raadsheer en hoogleraar en een enorme staat van dienst heeft, maakt dat hij veel kennis heeft en oog kan hebben voor het totale veld van de rechtspraak,”meent Dona. “Hopelijk gaat hij al zijn kennis operationeel maken ten behoeve van het Openbaar Ministerie.”

Zijn grootste uitdaging? “Om in de storm aan veranderingen die het OM ondergaat oog te houden voor de kwaliteit en dus voor een goede rechtspleging, ook al regeert soms de waan van de dag.” Dona heeft het volgende advies voor Otte: “Alle veranderingen gaan heel snel, dus het is zaak continu goed in verbinding te blijven met de mensen en de praktijk! “

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven