Wanneer fashion en recht samenkomen

Fashion law is een snelle opmars aan het maken

Fashion law is een relatief onbekend fenomeen in Europa. De universiteiten doceren er niet over en er is nauwelijks jurisprudentie over. Echter, het is een rechtsgebied dat een snelle opmars aan het maken is. Fashion law gaat eigenlijk over alle legale kwesties wanneer het aankomt op het produceren en verhandelen van merkkleding. Ook worden copyrightkwesties behandeld. Het is een rechtsgebied dat onder de paraplu van het intellectueel eigendomsrecht valt en nauw verwant is aan het merkenrecht. Het laatstgenoemde rechtsgebied is er een waar de meeste Europese juristen wel bekend mee zijn. Zo is er het Benelux-verdrag inzake de intellectuele eigendom van 2005.

Sinds 2010 is het mogelijk om aan een handjevol universiteiten een opleiding te volgen in fashion law. Dit kan bijvoorbeeld in New York City, Montreal en Milaan. De wetenschappelijke bestudering van fashion law is dus relatief nieuw. Het rechtsgebied is zeer actueel omdat de productie van nagemaakte merkkleding snel groeit en voor een veel goedkopere prijs verkocht wordt. Dit leidt tot schade bij de modebedrijven die deze kleding ontwerpen en op de markt brengen maar ook bij consumenten die misleid kunnen worden. Specialisten in fashion law focussen zich ook op complexe, sociale kwesties zoals klimaatverandering en fair trade fashion. Alhoewel er weinig fashion law rechtszaken bekend zijn, wordt er wel veel geprocedeerd in het merkenrecht; de grotere broer van fashion law. Ik zal een paar noemenswaardige zaken behandelen.

Bekende rechtszaken

De zaak van Christian Louboutin S.A. v. Yves Saint Laurent Am. Holding, Inc. uit 2012 verkreeg wereldwijde aandacht toen de eerstgenoemde partij de laatstgenoemde partij voor de Amerikaanse rechter sleepte. Louboutin betichtte Saint Laurent van het feit dat Saint Laurent exact dezelfde kleur rood gebruikte voor haar hakken. Louboutin, het modehuis dat mondiale faam geniet om de iconische rode zolen van haar schoenen, betoogde dat dezelfde kleur schoen en zool verwarring zou kunnen veroorzaken tussen potentiële kopers. Uiteindelijk konden beide modehuizen het conflict oplossen door te schikken.

Een andere noemenswaardige zaak is die van modehuis Gucci tegen fast-fashionketen Forever 21 uit 2017. Gucci was van mening dat Forever 21 kleding verkocht met exact dezelfde blauw-rode-blauwe en groen-rood-groene strepen. Hierbij was een van de zorgen van Gucci dat kopers misleid zouden worden en dat dit zou leiden tot (imago)schade van het bedrijf. De Amerikaanse rechter gaf Gucci uiteindelijk gelijk en oordeelde dat Forever 21 het merkenrecht geschonden had. Uiteindelijk konden de partijen het geschil oplossen door een schikking.

Blik op de toekomst

Fashion law is een relatief nieuw fenomeen dat zich in de vaarwateren van het merkenrecht en copyrightrecht bevindt. In Amerika is het fenomeen veel populairder en wordt er ook vaker geprocedeerd. Fashion law is vooral een rechtsgebied waarbij de actie achter de schermen plaatsvindt. Veel rechtszaken kunnen voor dergelijke grote, iconische modehuizen namelijk leiden tot imagoschade; daar wordt uiteindelijk niemand gelukkig van. Daarom wordt er meestal geschikt voordat het al tot een rechtszaak komt. Met de groei van websites als AliExpress, Ebay en Amazon is de verwachting wel dat de productie en verkoop van zogeheten counterfeit producten alleen zal stijgen. Krijgen we dan zometeen toch kostbare rechtszaken waarbij grote namen zoals Dior, Louis Vuitton en Prada kleine resellers aanklagen? De toekomst zal het zeggen.