Als het aan de Nederlandse wetgever ligt, wordt het spoedig in Nederland mogelijk om buiten insolventie via een dwangakkoord schulden te saneren en te herstructureren.
Als nieuwste ontwikkeling binnen het wetgevingsprogramma ‘Herijking Faillissementsrecht’ heeft de wetgever op 5 september 2017 het Wetsvoorstel Homologatie Onderhands Akkoord ter voorkoming van faillissement (WHOA) ter consultatie neergelegd. Het WHOA is een bijgewerkte versie van het Wetsvoorstel Continuïteit Ondernemingen II waarover in 2014 al een consultatie werd gehouden. Het wetsvoorstel is van toepassing op rechtspersonen en natuurlijke personen met een zelfstandig beroep of bedrijf, terwijl banken en verzekeraars uitdrukkelijk zijn uitgezonderd.
Het WHOA regelt in de kern een onderhands akkoord tussen een onderneming enerzijds en zijn schuldeisers en aandeelhouders anderzijds over de sanering en herstructurering van schulden. Een schuldenaar kan op eigen initiatief of op verzoek van een schuldeiser een akkoord aanbieden aan zijn schuldeisers en zijn aandeelhouders, of een deel daarvan, wanneer hij voorziet dat hij met het betalen van zijn opeisbare schulden niet voort kan gaan. Naast bestaande schulden, kunnen via het dwangakkoord ook toekomstige verplichtingen die voortvloeien uit lopende wederkerige overeenkomsten worden geherstructureerd. Ook rechten van borgen en medeschuldenaren jegens de schuldenaar en de rechten van schuldeisers jegens deze borgen en medeschuldenaren kunnen in het akkoord worden betrokken. Dit maakt het mogelijk de herstructurering van een groep van ondernemingen in één keer af te wikkelen.
De rechtbank kan vervolgens dit akkoord goedkeuren (‘homologeren’). De homologatie zorgt ervoor dat het akkoord voor alle bij het akkoord betrokken personen – schuldeisers en/of aandeelhouders – verbindend wordt. Schuldeisers en/of aandeelhouders die niet met het akkoord hebben ingestemd, kunnen daardoor worden gedwongen mee te werken aan de uitvoering van het akkoord. Met een dwangakkoord kan een faillissement worden voorkomen.
Een dwangakkoord biedt met name een oplossing voor ondernemingen die op zichzelf rendabele bedrijfsactiviteiten hebben, maar die vanwege een te zware schuldenlast toch insolvent dreigen te raken. Met het voorgestelde dwangakkoord onder het WHOA kunnen overigens niet de rechten van werknemers die voortvloeien uit arbeidsovereenkomsten worden gewijzigd. Dat is voor de praktijk van belang, omdat verplichtingen jegens de werknemers aanzienlijk kunnen bijdragen aan een te zware schuldenlast voor de schuldenaar.
Het WHOA ligt vanaf 5 september 2017 tot 1 december 2017 ter consultatie, zie https://www.internetconsultatie.nl/wethomologatie.
