Tesla probeert er de regels voor zelfrijdende auto’s mee op te rekken, de kerstcadeaus die je hebt gekocht zijn erdoor bepaald en misschien heb je er zelfs wel je relatie aan over gehouden. Een nieuw decennium is aangebroken en het is daarmee hoog tijd dat ook de gemiddelde rechtenstudent weet wat een algoritme is.
Nog een voordeel van het beheersen van algoritme: je hoeft bij het volgende college ‘Legal Tech’ niet dramatisch zuchtend dan maar je Instagram af te struinen (en je dus volledig te storten in die irritante algoritmes), maar je kunt je hoogleraar imponeren (of je medestudenten irriteren).
Lang, lang geleden bedacht de Perzische deskundige Al-Chwarizmi het algoritme. Hij schreef in een van zijn boeken over rekenkunde, al-jabr, oftewel: algebra. Het daaruit voortkomende oud-Engelse woord algorism werd in eerste instantie meer algemeen gebruikt om het rekenen met Arabische cijfers te omschrijven, later kreeg de term zijn huidige betekenis.
Je hebt je even kunnen opwarmen met deze leuke – doch met een hoog nerd-gehalte – etymologische feitjes. Nu over op het ingewikkelde gedeelte. Simpel gezegd is een algoritme een wiskundige formule, een reeks aan instructies. Die reeks is eindig en streeft altijd een bepaald doel na. Welke stappen het algoritme neemt, wordt bepaald door de informatie die het algoritme heeft en het doel dat je als gebruiker voor ogen hebt. Google heeft bijvoorbeeld als doel om de beste en relevantste zoekresultaten voor jou weer te geven. Wat een relevant resultaat van de zoekopdracht ‘wit poeder’ is, hangt er maar net vanaf of je een advocaat aan het eind van zijn Latijn op de vrijdagmiddag bent, of een wetenschapper die onderzoek doet naar het scheikundig element fosfor. Als gebruiker geef je zelf informatie (onder andere door voormalige zoekgeschiedenis) op basis waarvan het algoritme voorspelt wat de meest logische uitkomst zal zijn.
De werking van een algoritme wordt dus bepaald afhankelijk van het doel dat je eraan meegeeft en de informatie waarover het algoritme beschikt.
Het algoritme kiest zelfstandig zijn instructies
Wanneer je echter aan een algoritme – al dan niet onbewust – enorme hoeveelheden data geeft, kan het algoritme zelf zijn instructies bedenken en patronen herkennen. Als gebruiker heb je dan nog maar weinig invloed op de werking van het algoritme; het algoritme kan zelfstandig zijn instructies kiezen. We spreken dan van kunstmatige intelligentie. Deze zelfstandige en complexe algoritmes zijn de algoritmes waar in de huidige media over wordt gesproken.
Iets wat ons alfa’s/gamma’s goed kan helpen bij het gebruiken van dit soort wiskundige constructies is de grafische weergave van een algoritme: een flowchart. Zo’n beslisboom is een wetenschappelijke manier om een complexe beslissing te analyseren. Een beslissing die dus uit het algoritme, de reeks instructies, kan komen.
Hopelijk is de term algoritme na het lezen van dit artikel wat duidelijker geworden. Interessanter zijn natuurlijk de kansen en de gevaren die algoritmes en kunstmatige intelligentie bieden voor de juridische wereld, maar dat is een onderwerp voor een ander artikel. Misschien is het leuk om af te sluiten met het feit dat niet alle wiskundige nerds mannen zijn, het eerste computeralgoritme werd namelijk omschreven door de vrouwelijke wiskundige met een uiterst romantische naam: Ada Lovelace.
Doris Buijs is vaste auteur bij Mr. Studenten.
