Thijm
Door de regels voor verhoorbijstand werkt de advocaat voor een loon van 19 euro per uur. Daarmee is de strafadvocatuur een verlieslijdend beroep geworden. Dat betoogde advocaat mr. Christiaan Alberdingk Thijm donderdag 17 maart tijdens het kort geding dat was aangespannen door de twee verenigingen van strafrechtadvocaten.
De Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA) en de Nederlandse Vereniging van Jonge Strafrechtadvocaten (NVJSA) sleepten de minister en de Raad voor Rechtsbijstand voor de rechter omdat de advocaten hun vergoeding voor verhoorbijstand veel te laag vinden. Advocaten krijgen 1,5 respectievelijk 3 punten voor verhoorbijstand. Dat is een forfaitair bedrag, dus onafhankelijk van de duur van het verhoor en het aantal verhoren.
Op basis van eigen onderzoek hebben de advocaten berekend dat ze daarmee op zijn best 34 euro per uur kunnen verdienen, en op zijn slechtst 19 euro. Omdat een advocaat (inclusief praktijk) meer dan 100 euro per uur kost, legt de strafbalie dus flink toe op het bezoek aan de verhoorkamer.
Dat de advocaat tijdens het verhoor aan beperkingen gebonden is, bevalt de strafpleiters ook niet. In de beleidsbrief en de leidraad die het Openbaar Ministerie heeft uitgevaardigd, staat onder meer dat de raadsman alleen vooraf en na afloop van het verhoor het woord mag voeren. In bepaalde gevallen mag de advocaat wel inbreken in het gesprek. Maar als er dringende redenen zijn, mag de politie volgens de Hoge Raad het verhoor zonder advocaat beginnen.
Al met al zijn deze bepalingen zo beperkend dat het recht op verhoorbijstand een wassen neus is geworden, vindt de balie. Omdat veel advocaten geen zin hebben om voor 19 euro per uur te werken, denkt Alberdingk Thijm (Bureau Brandeis) dat veel verdachten, als er niets verandert, kunnen fluiten naar verhoorbijstand.
Hij concludeerde dat de Staat in dit dossier handelt in strijd met de Europese richtlijn in kwestie, en ook met het Europese Handvest en de jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie en van de Hoge Raad. “Onrechtmatig,” oordeelde Alberdingk Thijm. De gewraakte regels moeten dus buiten werking worden gesteld, was de eis. Alberdingk Thijm stelde de Staat nog wel voor om, in afwachting van een onderzoek naar de werkelijke duur van de verhoren, twee punten per verhoor toe te kennen.
Maar de landsadvocaat Cécile Bitter (Pels Rijcken & Droogleever Fortuyn) veegde dat voorstel resoluut van tafel. “Het uurtarief van 19 euro is alleen genoemd voor de bühne,” stelde ze. Ze legde uit dat het ministerie bij het vergoedingssysteem voor verhoorbijstand is uitgegaan van de situatie bij het verhoor van minderjarigen, waar de advocaat al veel langer welkom is en waar de vergoeding, volgens het ministerie, wel toereikend is.
Bovendien, vervolgde Bitter, past het voorstel van de strafadvocaten niet in het stelsel van de Raad voor Rechtsbijstand waar forfaitaire bedragen het uitgangspunt zijn. De landsadvocaat stelde dat alleen het arrest van de Hoge Raad en de jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie het toetsingskader vormen, en niet de Europese richtlijn. “Die moet namelijk nog worden geïmplementeerd. Alleen al daarom moet de vordering worden afgewezen.” De landsadvocaat meent dat de rechter de Tweede Kamer voor de voeten loopt door nu de knoop door te hakken.
