Feiten
De werkneemster in de kwestie waarover het gerechtshof Den Haag oordeelde (ECLI:NL:GHDHA:2024:464), is begin 2006 bij een advocatenkantoor (hierna: werkgeefster) in dienst getreden als advocaat-stagiaire. In een sideletter, aanvullend op de gesloten arbeidsovereenkomst komen partijen nog overeen dat er voor werkneemster een pensioenverzekering zou worden afgesloten ‘zoals die voor advocaten in loondienst gebruikelijk is’. De werkgeefster heeft werkneemster pas vanaf juli 2008 aangemeld bij Centraal Beheer Achmea voor een Flexibel Pensioen. De voor deze pensioenverzekering verschuldigde premies zijn betaald. In februari 2009 is de arbeidsovereenkomst echter beëindigd.
De werkneemster stapt naar de rechter en vordert in procedure dat de werkgeefster wordt veroordeeld om ten behoeve van werkneemster een pensioenvoorziening te treffen over de gehele periode van de arbeidsovereenkomst. De kantonrechter heeft de vorderingen van werkneemster afgewezen. De werkneemster kan zich daar niet mee verenigen en heeft hoger beroep ingesteld. De cruciale vraag in deze is wat precies bedoeld is met het afsluiten van een pensioenverzekering ‘zoals die voor advocaten in loondienst gebruikelijk is’.
In een tussenuitspraak heeft het hof al geoordeeld dat uit de bewoordingen van de afspraak in de brief – onvoorwaardelijk – volgt dat voor werkneemster een pensioenverzekering zou worden afgesloten. Dat was ook de bedoeling van partijen. Voor wat de inhoud betreft hebben partijen het zich onnodig moeilijk gemaakt door hun verwijzing naar ‘wat gebruikelijk is’. In de advocatuur geldt geen verplichting tot het sluiten van een pensioenovereenkomst met de werknemers; er geldt geen verplichte pensioenregeling. Nu de werkneemster in deze stelt en eist, zal zij voldoende moeten stellen omtrent de inhoud van de pensioenovereenkomst. Dat heeft zij gedaan door te verwijzen naar de wél al gesloten pensioenverzekering alsof die al per januari 2006 zou zijn ingegaan. De werkgeefster betwist dit. Door het hof wordt de werkgeefster dan ook in de gelegenheid gesteld om tegenbewijs te leveren. Het hof achtte gezien de handelswijze van partijen tijdens de looptijd van de arbeidsovereenkomst de stellingen van de werkneemster namelijk voorshands bewezen.
Oordeel
De werkgeefster heeft om het tegenbewijs te leveren een aantal getuigen laten horen. Het hof oordeelt dat werkgeefster niet geslaagd is in het ontzenuwen van de voorshands bewezen geachte onvoorwaardelijke afspraak dat voor werkneemster een pensioenverzekering wordt afgesloten (zoals die voor advocaten in loondienst gebruikelijk is). Dit betekent dat de vordering in principe toewijsbaar is, aldus het hof. Echter in die zin, dat werkgeefster veroordeeld wordt tot het treffen van een pensioenverzekering over de periode van januari 2006 tot juli 2008 ‘die voor advocaten in loondienst gebruikelijk is’. Het hof heeft verzocht te omschrijven en te onderbouwen wat een voor een advocaat in loondienst – met een positie, achtergrond en ervaring als die van werkneemster – gebruikelijke pensioenverzekering zou zijn geweest en wat er nodig is om daarin alsnog te voorzien. De werkneemster heeft een berekening van door haar geleden pensioenschade ingebracht. Werkgeefster betwist deze berekening. Het hof concludeert dat partijen het niet eens zijn hoe aan een veroordeling kan worden voldaan, maar de vordering wordt toch toegewezen. Bovendien wordt ook een dwangsom opgelegd aan de werkgeefster, gebaseerd op haar proceshouding en de aankondiging niet vrijwillig aan de veroordeling te zullen gaan voldoen.
Deze uitspraak toont weer aan dat het zeer van belang is om een duidelijke pensioenovereenkomst te sluiten. Dat geldt zowel voor werkgever als voor werknemer. Het risico van bewijs van de inhoud van de pensioenovereenkomst is een groot risico dat eenvoudig vermeden kan worden.
