De Afdeling heeft op 27 juli jl. de uitspraak van de rechtbank inzake VoetbalTV bekrachtigd. Wat was er ook alweer aan de hand? VoetbalTV, een samenwerking van Talpa en de KNVB, maakte videoregistraties van amateurwedstrijden. Voor de daarmee gepaard gaande verwerkingen van persoonsgegevens baseerde VoetbalTV zich op art. 6 lid 1 onder f van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG): de grondslag van het gerechtvaardigd belang. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) stelde echter dat het belang van VoetbalTV zuiver commercieel van aard was en daardoor geen gerechtvaardigd belang in de zin van de AVG kon zijn. Dit heeft de AP ook vastgelegd in haar Normuitleg grondslag gerechtvaardigd belang. Deze uitleg is niet onomstreden: recent maakte NRC openbaar dat de Europese Commissie de AP al in maart 2020 expliciet heeft gevraagd om haar (te) strikte uitleg te herzien. De AP trok zich hier niets van aan en VoetbalTV kreeg een boete van 575.000 euro. De rechtbank vernietigde deze boete, omdat de AP het begrip ‘gerechtvaardigd belang’ verkeerd heeft uitgelegd. Ook heeft de AP nagelaten om de verplichte driestappentoets (beoordelen belangen, noodzakelijkheid en belangenafweging, zie de zaak Fashion ID) volledig af te lopen.
De Afdeling sluit zich aan bij dit oordeel, maar toch brengt de uitspraak ons niet wat we hadden gehoopt. De vraag of een zuiver commercieel belang een gerechtvaardigd belang kan zijn, wordt namelijk niet beantwoord. VoetbalTV heeft naar eigen zeggen namelijk ook andere gerechtvaardigde belangen, zoals het vergroten van het spelplezier. Aldus ging het niet om een zuiver commercieel belang en had de AP het besluit op verkeerde gronden genomen. Daarom hoeft volgens de Afdeling de vraag of een uitsluitend commercieel belang überhaupt een gerechtvaardigd belang kan zijn, niet te worden beantwoord. Prejudiciële vragen hoeven dus ook niet te worden gesteld. De Afdeling neemt hier een formalistische beslissing.
Partijen kunnen allerlei belangen aanvoeren. Het is echter de vraag welke van deze belangen daadwerkelijk als gerechtvaardigd kunnen worden aangemerkt. Het is immers bijna altijd mogelijk om er een paar belangen met de haren bij te slepen, zodat geen sprake is van een zuiver commercieel belang. Op die manier krijgen we geen antwoord op de vraag of de normuitleg van de AP op dit punt stand kan houden.
Een ander aspect dat in de juridische strijd ondergesneeuwd lijkt te raken, is de hypothetische situatie dat de AP bij het nemen van het boetebesluit wel stap 2 en 3 van de driestappentoets had afgelopen: hadden de (commerciële) belangen het dan niet afgelegd tegen de privacybelangen van de betrokkenen, juist omdat het hier ook om kinderen ging? Ik denk het wel.
Het is nu wachten op het oordeel van de Afdeling in de vergelijkbare KNTLB-zaak, waarin de KNLTB een boete kreeg omdat persoonsgegevens van leden waren doorverkocht aan sponsoren. Dit klinkt mij toch als zuiver commercieel in de oren. Maar ja, als ik de KNLTB was voerde ik natuurlijk aan dat het spelplezier en de levensvreugde van mijn leden ook vergroot is nu ze van mooie aanbiedingen gebruik kunnen maken… Commercie en sport: onlosmakelijk verbonden. @Frenkie, in Manchester wachten ze op je, of je nu wil of niet…
