In de zomer werk ik vaak vanuit Spanje. Als je mijn blog al een tijdje volgt, heb je me al horen opscheppen over de voordelen van moderne technologie en de work-life mix. Ben je op dit moment gewoon in NL aan het werk? Eat your heart out. Hier in Cabo de Gata aan de kust van Zuid Spanje is het vandaag een graad of 35 met een licht briesje en lage luchtvochtigheid. Bij ons in huis, we wonen hier in een gerenoveerde cortijo met muren van zo’n 50 cm, schat ik het op zo’n 27 graden. Goede temperatuur om ’s middags m’n Mac op te starten en een beetje te werken.
Bikkelen in 45 graden
Heel wat beter dan de werkomstandigheden van vrienden van ons die een paar jaar geleden in een naburig dorp vanuit een garagebox een Italiaans restaurantje zijn begonnen. Augustus is hier het hoogseizoen. Deze dagen moet het grootste deel van de omzet voor het hele jaar verdiend worden.
In het Cabo de Gata Natuurgebied zijn langs de kust nauwelijks uitgaansgelegenheden, maar Spanjaarden op vakantie ontmoeten elkaar op straat en op de terrassen. In Agua Amarga, het dorpje waar Jeroen en Thea hun zaakje hebben betekent het dat rondom het dorpspleintje van negen uur ’s avonds tot 4 uur ’s morgens mensen zitten te kletsen en te drinken. Hartstikke gezellig.
Hun kleine zaakje loopt goed, maar makkelijk is het niet. Zo staan Jeroen en Thea de hele avond en nacht te bikkelen op zo’n 20 m2, in temperaturen die oplopen tot 45 graden. Op die 20 meter moet gekookt en afgewassen worden en is ook de ruimte waarin alle voorraad opgeslagen wordt.
In het hoogseizoen kunnen, na een uur of 11 ’s avonds, de wachttijden voor een pizza oplopen tot meer dan een uur. Ontzettend stressen in dat kleine keukentje om al die ongeduldige mensen toch een beetje tevreden te stellen. En elke dag is rond een uur of 3, 4 ’s nachts alles uitverkocht, dus de hele volgende dag moeten ze inkopen doen en mise en place maken.
Meer verdienen
Toch kunnen onze vrienden maar net rondkomen van hun jaaromzet. Ze zouden eigenlijk in het hoogseizoen meer moeten verdienen, maar hoe?
Bijna alle tafeltjes van hun restaurant staan buiten langs een smal straatje vlak bij het dorpsplein. Ze zouden er graag meer willen neerzetten om meer gasten te kunnen bedienen, maar dat kan niet want er moeten ook nog auto’s langs kunnen. (een handtekeningenactie om het dorpscentrum voor verkeer af te sluiten bleef ondanks harde toezeggingen van de gemeente zonder gevolg. Waarschijnlijk dankzij een succesvolle lobby van concurrerende horecaondernemers, met familierelaties in het gemeentebestuur) Inmiddels hebben ze een deal met de naastgelegen kroeg dat ze soms ook hun terras mogen gebruiken om eten te serveren. Maar een echte oplossing is dat niet.
Een ander probleem is de productiecapaciteit. De vraag is er wel, maar ze kunnen niet meer omzet maken omdat ze simpelweg niet meer pizza’s kunnen produceren.
Jeroen en Thea lopen tegen de eerste grens aan van de groeimogelijkheden van hun onderneming. En daar worstelen ze ontzettend mee. Een volgende stap zou een grotere zaak zijn, maar dat betekent een enorme toename van vaste kosten en risico’s. Het is maar de vraag of dat buiten het hoogseizoen lonend gemaakt kan worden.
Uren zijn net pizza’s
In het Netwerk van Ondernemende Juristen wat ik coördineer kom ik regelmatig zelfstandige juristen tegen die ook tegen die “eerste groeigrens” aanhikken. Net als bij Jeroen en Thea is capaciteit het issue. Of je nou pizza’s of uren verkoopt, op een gegeven moment zijn ze op.
Voor onze vrienden is het echt een lastige fase. Als ze al zouden durven om de extra risico’s te nemen, hoe kunnen Jeroen en Thea die stap zetten? Ze hebben geen reserves die ze kunnen aanspreken voor de noodzakelijke investering. Probeer hiervoor maar eens een lening te krijgen bij een Spaanse bank. Veel succes.
Durven
Voor de juristen die ik spreek is het eigenlijk andersom. De middelen om een volgende stap te zetten zijn er en anders zijn banken in Nederland best bereid om je groei een beetje te financieren op basis van je succesvolle trackrecord in het “verkopen” van je uren. Nee het geld is niet het probleem, het is het durven.
Ok, dat is wat anders dan je dag in dag uit kapot werken in fysiek en geestelijk uitputtende omstandigheden, maar iedereen worstelt op z’n eigen manier. Ik weet dat er netwerkcollega’s zijn die echt last hebben van het feit dat ze aan die volgende stap als ondernemer toe zijn. En de reden om die volgende stap te zetten zijn divers. Het begint vaak met de constatering dat de eigen uren vrij structureel “uitverkocht” zijn.
Er is een kleine groep die in die gelukkige omstandigheid bij zichzelf denkt: ‘mooi het gaat lekker, houden zo’, maar die daar verder geen consequenties aan verbindt.
De meesten van ons krijgen, als de marktgoden en -godinnen ons langdurig goed gezind zijn, het idee de situatie misschien toch niet een ideaal is. ‘Er zit meer in’ (qua omzet of ontplooingsmogelijkheden), ‘ik moet mijn kansen beter benutten’, of ‘ik bouw eigenlijk niets op’, zijn de gedachten waarmee zij zichzelf kwellen.
Vervolgens komt er een gedachtenproces op gang waarin je allerlei scenario’s bedenkt en volledig door analyseert (daar zijn wij juristen goed in, vooral in het bedenken wat er allemaal mis kan gaan). De meesten blijven daar jaren en jaren mee bezig en ontdekken telkens nieuwe risico’s. Ik kan het niet onderbouwen, maar ik vermoed dat het zelfs zo is dat de overgrote meerderheid nooit verdere komt dan deze fase en uiteindelijk die volgende stap in hun ondernemerschap helemaal nooit zetten. Voor hen wordt het bedenken van mogelijkheden en wat er mis kan gaan eigenlijk een soort hobby.
En wat bedenkt men zoal? Jeroen en Thea denken dat ze een grotere zaak, met een grotere keuken moeten hebben. Ze denken niet aan verhogen van de prijzen, het verkleinen van de kaart voor een hogere efficiëntie en dus meer productie. Ze denken niet aan korting op de pizzaprijs om verkoop te stimuleren op tijden van de dag dat het minder druk is. Ze denken niet aan het inhuren van iemand die pizza’s op het strand gaat uitserveren en ze denken ook niet aan het franchisen van hun conceptje in de andere dorpjes langs de kust in Cabo de Gata. Ze denken ook niet aan hun facebookpagina (of febook zoals de Spanjaarden hier zeggen) met daarop de wachttijd voor een pizza, of de mogelijkheid om pizza’s voor een bepaald tijdstip te bestellen.
Twee smaken
De scenario’s van juristen zijn meestal te verdelen in samenwerken of medewerkers aannemen. Meer smaken hoor ik eigenlijk zelden. Samenwerken krijgt dan vaak de eerste voorkeur omdat de investering en het gevoel van risico kleiner is. Maar als er niet op de een of andere manier een leverage model in zit heb je nog steeds alleen maar je eigen uren als bron van omzet. Voor echte substantiële omzetgroei en waardecreatie zul je ook als jurist je nek iets verder moeten uitsteken.
Just do it (or just don’t)
Loop jij ook rond met groeiplannen? Kwel jezelf niet langer met het analyseren van alles wat er mis kan gaan. Stop met het wachten tot alle omstandigheden helemaal ideaal zijn en sta je zelf niet toe om telkens nieuwe scenario’s te bedenken. Je hebt het makkelijker dan Jeroen en Thea. Kies en ga het gewoon doen!
Lukt het niet om over de drempel te komen? Als je het kunt laten moet je dat misschien ook maar doen. Heerlijk toch dat je zo succesvol bent dat je altijd voldoende werk en omzet hebt? Heb je vast nog veel meer plezier van als je van jezelf niet alsmaar bezig hoeft te zijn met de volgende stap in je ondernemerschap.
