Op 1 januari 2014 zijn de geldboetecategorieën in het Wetboek van Strafrecht weer aangepast aan de ontwikkeling van de consumentenprijsindex. Dat gebeurt elke twee jaar. De wetmatigheid dat alles in het leven duurder wordt, geldt ook hier. Het maximale boetetarief is verhoogd van 780.000 naar 810.000 euro. Dat is vooral van belang voor rechtspersonen, omdat zij het meest in aanmerking komen voor de zwaarste gelboetecategorie.
Bij deze bescheiden boete-inflatie zal het waarschijnlijk niet blijven. Dit jaar zal de Tweede Kamer zich buigen over het wetsvoorstel tot verruiming van de mogelijkheden tot bestrijding van de financieel-economische criminaliteit. Volgens dat wetsvoorstel moet er voor rechtspersonen nog een extra boetecategorie komen, met een flexibel maximum van tien procent van de jaaromzet van de rechtspersoon in kwestie. Aldus zal de geldboete voor grotere ondernemingen in de miljoenen kunnen lopen.
Is daar behoefte aan? Feit is dat de strafrechter ook nu al volop ruimte heeft om desgewenst fors uit te halen. Boetes gelden per overtreding en mogen onbeperkt cumuleren. Een rechtspersoon die structureel een of meer voorschriften overtreedt, riskeert daarom ook naar huidig recht een miljoenenboete. Van een tekort aan beboetingsmogelijkheden is dus geen sprake. Feit is ook dat de strafrechter de grenzen van de boetemogelijkheden zelden opzoekt. Geldboetes van een miljoen of meer, zijn betrekkelijk uitzonderlijk. Van een behoefte aan hogere beboeting, is in de praktijk niet gebleken.
Deze feiten zullen het wetsvoorstel echter niet tegenhouden. Op het terrein van de financieel-economische rechtshandhaving is een wapenwedloop gaande. De bestuurlijke boete staat sinds kort duidelijk op voorsprong. In de Wet op het financieel toezicht is de miljoenenboete in 2009 tot regel verheven, waarbij de boetebesluiten standaard worden gepubliceerd. In de beeldvorming steken de strafrechtelijke boetemaxima sindsdien nogal bleekjes af bij het luidruchtige bestuurlijk boetegeweld. Het was dan ook wachten op de nu gestimuleerde boete-inflatie.
