Noodweer kent twee fundamentele uitgangspunten. Dit zijn als het ware de rechtvaardigingen voor de toepassing van noodweer. Allereerst de rechtsordehandhaving. Dit uitgangspunt betekent dat iemand niet enkel zichzelf beschermt bij de toepassing van noodweer, maar ook de rechtsorde. De toepassing van noodweer wordt zo gebruikt om mensen die zich niet aan de rechtsorde houden (door bijvoorbeeld iemand aan te vallen) worden berispt. Ten tweede de grond van het natuurlijk zelfverdedigingsrecht. Deze grondslag houdt in dat een persoon vanuit zijn natuurlijke ingeving het instinct heeft om zichzelf te verdedigen tegen een aanval. Deze laatste grond is bijzonder interessant, omdat er diverse theorieën zijn over hoe deze grondgerechtvaardigd kan worden. Laten we er een aantal onder de loep nemen.
Het natuurlijk zelfverdedigingsrecht, theorieën
Allereerst de persoonlijke partijdigheidstheorie. Deze theorie stelt dat de rechtvaardiging is gelegen in het recht om je eigen leven te verkiezen boven dat van een ander. Als je kan kiezen tussen enerzijds jezelf te laten verwonden of gedood te worden of anderzijds de agressor te verwonden of te doden, dan is de keuze snel gemaakt. Een andere theorie is de causatie-theorie. Deze stelt dat iemand in beginsel zichzelf niet hoeft te verdedigen. Dit is enkel noodzakelijk indien de agressor een aanval opent. Hierdoor ligt de oorzaak bij de agressor en dient deze derhalve de consequenties te dragen. Als laatste noem ik de private-straftheorie. Deze houdt in dat normaal de staat een straf toe mag dienen. In sommige bijzondere gevallen kan de staat dit niet doen, dus krijgt de burger het recht om de agressor te straffen. Natuurlijk zijn er nog veel meer theorieën, alleen gaat dit te ver om allen hier te bespreken.
Bijzonder
Bovenstaand heb ik kort gekeken naar de twee grondslagen van noodweer en ben ik ingegaan op de verschillende theorieën die de zelfverdedigingsgrond van noodweer proberen te rechtvaardigen. Bijzonder daarbij is dat er niet één doorslaggevende theorie is die alomvattend het natuurlijk verdedigingsrecht rechtvaardigt.
