‘De boekhouder’
Tijdens een van mijn wandelingen naar de rechtenfaculteit van de Universiteit Maastricht zag ik acteur Fedja van Huêt lopen. Een jaar later zag ik hem in ‘De veroordeling’ (Bekijk via NPO Plus) over de geruchtmakende Deventer moordzaak, beter gezegd, mediazaak (zie ook de podcast ‘De Deventer Mediazaak’). Van Huêt speelt – met zwaar opgezet Brabants accent – Netwerk-journalist Bas Haan (Sint-Oedenrode, 1973). Haan is ervan overtuigd dat de weduwe Wittenberg in september 1998 niet vermoord is door de daarvoor veroordeelde ‘boekhouder’ Ernest Louwes (Wittenbergs financieel adviseur). Louwes zou haar gewurgd hebben, en haar vijfmaal in haar borst gestoken hebben met een mes. Haans uitzending met betrekking tot dit mes, leidt weliswaar tot een toegewezen herzieningsverzoek, zij het dat het OM het mes – eenmaal bij het hof – vervangt door nieuw, rechtmatig DNA-bewijs. De beelden waarop Louwes te horen krijgt weer in het gevang terecht te komen (nagespeeld in de film), zullen menigeen nog goed bijstaan. Dat Louwes het niet gedaan kon hebben, stond voor velen dan ook vast, waarop opiniepeiler Maurice de Hond ten tonele verschijnt…
Vintage
Nu, velen zullen de film bij voorbaat afschieten, want gedramatiseerd. Regisseur en (mede-)scenarioschrijver Sander Burger baseerde zich evenwel, met de productie achter de film, uitsluitend op archiefmateriaal, getuigenverklaringen en officiële stukken. Van De Hond, maar ook van cabaretier Claudia de Breij en diverse tv-presentatoren bij wie De Hond op schoot zat, komen authentieke archiefbeelden voorbij, wat de film een ‘vintage’ laagje geeft.
‘De klusjesman’
Toch is de film geen kille reconstructie van een van de langstlopende – twee herzieningsverzoeken en twee procedures tot in hoogste instantie – en meest omstreden Nederlandse strafzaken in de geschiedenis. Immers, de impact die de verdachtmakingen van De Hond, die later zelf veroordeeld werd wegens smaad, aan het adres van ‘klusjesman’ Michael de Jong op hem hebben (gehad), wordt schrijnend in beeld gebracht – zo zien we hem langs de weg overgeven als de stress eenmaal te hoog is.
Media-monster
Maar, heeft hij het gedaan, of was het ‘gewoon’ Louwes? Velen zijn er tot op de dag van vandaag niet helemaal zeker van, en ook Haan zelf worstelde lang met die vraag. Zo was hij in eerste instantie, zoals gezegd, overtuigd van Louwes’ onschuld, en later van diens schuld. Maar, dat hij met de ‘shitshow’ die daarop volgde een heus media-monster gecreëerd heeft, kon ook hij helaas niet voorzien: ‘Het gaat niet om de inhoud, het gaat om de beeldvorming, niet om gelijk hebben, maar om gelijk krijgen’, aldus rechtspsycholoog Peter van Koppen (Porgy Franssen) – what’s not to like?
Intelligente, meermaals bekroonde thriller, die op indringende wijze laat zien wat er gebeurt als recht en media te dichtbij elkaar komen. Naar mijn smaak een van de betere Nederlandse films.
