Dekker gaat in een Kamerbrief nader in op de 154 miljoen die het kabinet onlangs in de Justitiebegroting heeft uitgetrokken voor de gefinancierde rechtsbijstand.
De minister propageert al langer dat commerciële kantoren zich solidair moeten tonen en een bijdrage moeten leveren aan de sociale advocatuur; in zijn brief gaat hij daar ook op in.
Waterscheiding
De minister noemt de waterscheiding die in de advocatuur is ontstaan onwenselijk, en wijst erop dat die in het verleden niet bestond; er waren toen veel meer gemengde praktijken.
Nu het kabinet een substantiële financiële bijdrage levert aan de versterking van de sociale advocatuur, vindt Dekker dat ook de commerciële kantoren een bijdrage moeten leveren. “Net zoals van sociaal advocaten mag worden gevraagd zich niet volledig afhankelijk te maken van overheidssubsidies, mag van commerciële advocatenkantoren een maatschappelijke tegenprestatie worden verwacht.”
Momenteel wordt onderzocht op welke wijze een bijdrage van commerciële advocatenkantoren kan worden gevraagd. Ter inspiratie is gekeken naar hoe advocaten elders een bijdrage aan gesubsidieerde rechtsbijstand leveren. Dekker denkt aan een bijdrage in uren of in geld. Naar analogie van Oostenrijk en de Verenigde Staten kan dit de vorm krijgen van een standaardbijdrage van advocaten, maar ook een inkomens- of omzetafhankelijke bijdrage van kantoren is mogelijk.
Teleurstellend
De plannen van het kabinet zijn door Dekker recent besproken met de Nederlandse Orde van Advocaten en vertegenwoordigers van een paar commerciële advocatenkantoren. Die zijn vooralsnog niet te porren voor het leveren van een bijdrage. Zij gaven tijdens het overleg aan dat ze rechtsbijstand aan mensen met een klein inkomen als een overheidstaak beschouwen en geen voorstander zijn van een financiële bijdrage vanuit de commerciële advocatuur.
Teleurstellend, vindt de minister, die schrijft dan ook geen andere mogelijkheid te zien dan een bijdrage “meer dwingend te regelen”. In de eerste helft van 2022 zal hij daartoe een voorstel doen. “Ik zal met de NOvA en commerciële en sociale advocaten in nauw contact blijven over de uitwerking daarvan, evenals over kleinschalige initiatieven die de commerciële advocatuur wel voornemens is om in te zetten (bijvoorbeeld het openstellen van de digitale bibliotheek).”
Specialisme
De NOvA laat op haar site weten een verplichte (financiële) bijdrage door commerciële kantoren af te wijzen. “Zorg dragen voor voldoende financiering voor het stelsel is een overheidstaak, die niet mag worden uitbesteed aan de advocatuur.” En omdat het verlenen van gefinancierde rechtsbijstand een specialisme is, is de Orde evenmin een voorstander van een verplichting tot het doen van toevoegingszaken door alle advocaten.
