Derk Venema (46) studeerde van 1994 tot 2001 aan de Universiteit Leiden. Hij studeerde af in de filosofie en in het strafrecht. Hij is docent bij de rechtersopleiding SSR en aan de Open Universiteit in Heerlen/Nijmegen.
Wat is de beste en wat de slechtste herinnering aan uw rechtenstudie?
Rechten deed ik erbij, naast filosofie, om later eventueel een baan te vinden. Het eerste jaar heb ik geen colleges gevolgd, alleen maar tentamens gemaakt, met behulp van de onvolprezen oefententamens van de JoHo Tentamenbank. Daarna leende ik van een vriend boeken voor de tweedejaarsvakken en ging ik naar college. De beste herinnering aan rechten vormen enkele papers die geschreven moesten worden, waarvan ik me vooral een over restorative justice herinner, bij de vriendelijke rechtssocioloog Toornvliet.
Wat was uw meest en wat uw minst favoriete vak?
Het minst interesseerde mij belastingrecht. Dat vond ik ultiem saai en ik heb het tentamen tot het allerlaatst bewaard, toen ik al promovendus in Nijmegen was. Nog steeds laat ik iemand anders mijn belastingopgave invullen. Het interessantst vond ik rechtssociologie – niet rechtsfilosofie, daarvoor had ik een vrijstelling op grond van vakken die ik in mijn filosofiestudie had gevolgd.
Wie was voor u een inspiratiebron?
Jacques Hijma kon heel helder college geven op basis van zijn oranje handboek, Roelof Haveman bracht zijn enthousiasme voor het vak internationaal strafrecht over. Maar ik wilde geen jurist worden, en was dus niet op zoek naar juridische helden.
Wat zou u achteraf aan uw curriculum hebben veranderd?
Het curriculum zou minder gericht moeten zijn op de vorming van juridische functionarissen (dat doen de advocatenkantoren en overheidsinstellingen zelf maar), en meer op wetenschappelijke methoden om kennis en inzicht te verkrijgen over hoe het recht in de samenleving werkt of niet werkt. Dat is uiteindelijk ook voor de praktijk veel waardevoller. Voor het curriculum betekent dat: eerst een jaar rechtsgeschiedenis, rechtssociologie, rechtspsychologie, maatschappelijk werk, politicologie en rechtsfilosofie, en dan pas inzoomen op het systeem van het recht.
Wat zou u de huidige generatie studenten aan advies willen meegeven?
Er is meer voor nodig om een goede jurist te zijn dan weten wanneer welke regels van toepassing zijn en hoe je docenten en de Hoge Raad daarover denken. Het recht is namelijk werkzaam in een wereld die voornamelijk uit andere zaken bestaat dan recht. Daarin is het recht slechts een van de middelen voor het vinden van redelijke oplossingen voor problemen en conflicten. Kijk daarom voorbij de grenzen van de rechtenstudie en ontwerp je eigen aanvullende curriculum. Vakidioten zijn er al genoeg!
Derk Venema is deze week ook Mr. van de week. Lees hier het interview.
