U wordt titularis. Wat houdt die functie eigenlijk in?
Sinds 1998 kent het Tijdschrift voor Privaatrecht jaarlijks één, en sinds 1999 twee, Belgisch-Nederlandse wisselleerstoelen toe. Om de twee jaar laat het aan Belgische academici toe om in residence college te geven in Nederland, en om de twee jaar andersom. Van recentere datum (2012) zijn de wisselleerstoelen met Zuid-Afrika, waar om de twee jaar een Belgische of Nederlandse onderzoeker naartoe gaat, en omgekeerd. Op die manier bevordert TPR de uitwisseling en de interactie tussen de diverse rechtsstelsels, wat de beoefening van het privaatrecht naar een hoger niveau brengt. Een wisselleerstoel onderscheidt zich van een ‘reguliere’ leerstoel doordat de leerstoelhouder jaarlijks wijzigt. Degene die de titel van leerstoelhouder gedurende dit jaar mag voeren is de titularis.
Hoe gaat u de leerstoel invullen?
Naast enkele verblijven in Gent waarin ik onderzoek zal verrichten op het thema ‘Rechtsmisbruik: een interne- en externe rechtsvergelijkende studie’ zal ik ook aantal colleges voor studenten verzorgen. Dit zijn colleges waarin ik enkele privaatrechtelijke thema’s vanuit een rechtsvergelijkend en/of rechtshistorisch perspectief zal belichten. Ook zal ik een plechtige rede (‘oratie’) houden ter aanvaarding van de wisselleerstoel.
In welk recht (Nederlands of Belgisch) vindt u nog de meeste sporen van het Romeins recht, een van uw interessegebieden?
Het Romeins recht is inderdaad een van mijn interessegebieden. In 2013 ben ik gepromoveerd op een rechtshistorisch en rechtsvergelijkend proefschrift naar de rol van de eigen schuld bij de onrechtmatige daad. Het Romeinse recht had daarin een belangrijke plaats. De vraag naar de mate van invloed of receptie van het Romeinse recht hangt af van het geografische gebied in kwestie. De Verenigde Provinciën kende een grotere mate van receptie dan de pays de droit coutumier, waar de Zuidelijke Nederlanden onder vielen. Hier had het Romeinse recht minder impact. Ook na de codificaties kan men tot een vergelijkbare conclusie komen. Of dat ook het geval is ten aanzien van het thema rechtsmisbruik, zal ik nog onderzoeken.
U houdt zich dus bezig met misbruik van recht. Waar komt dat vaker voor: bij ons of bij de zuiderburen? En wat kunnen wij leren van Belgisch privaatrecht, en vice versa?
Of misbruik van recht vaker voorkomt, althans ter bespreking voorligt in rechtszaken, zal ik gaan onderzoeken. Wel valt op dat, in tegenstelling tot in Nederland, in België de concrete toepassing van rechtsmisbruik in verschillende rechtsgebieden nog volop wordt bediscussieerd, mede gelet op de hervorming van het Belgisch Burgerlijk Wetboek. Juist om die reden is het interessant om het Belgische recht op dit terrein te onderzoeken. Hierbij dient te worden bedacht dat het leerstuk van rechtsmisbruik in beide systemen wortels heeft in het laat-negentiende eeuwse Franse recht, maar toch een andere latere ontwikkeling kent.
Als u het voor het zeggen had…
Zou de samenleving minder individualistisch en meer sociaal geëngageerd zijn.
Wat is niet over u bekend, wat wel interessant is?
Naast het verrichten van onderzoek en het geven van onderwijs verricht ik onderzoek naar de effecten van onderwijs(methoden) volgens de methode die valt onder het Scholarship of Teaching and Learning – een onderzoeksmethode die onder de Nederlandse juristen nog niet zo heel bekend is.
Welk boek las u het laatst?
Philipp Eichenhofer, Rechtsmissbrauch, Mohr Siebeck 2019 – een mooi, grondig boek waarin de auteur het leerstuk van rechtsmisbruik in het Franse, Duitse en Engelse recht heeft onderzocht.
Wat staat er bovenaan op uw bucketlist?
Een rondreis door oost-Amerika, samen met mijn gezin.
Mocht u ooit in een cel belanden, welke beroemdheid zou u dan mogen vergezellen?
Geen. Wel hoop ik dan dat de herinnering aan een beroemdheid uit het verleden, namelijk Hugo de Groot – die in 1621, verscholen in een boekenkist, uit slot Loevestein ontsnapte – mij inspiratie geeft uit die cel te ontsnappen.
